شما برای مطالعه این مقاله فقط 17 دقیقه وقت نیاز دارید

what is database

پایگاه داده یا دیتابیس (Database) چیست و چه کاربردی دارد؟

4.2/5 - (10 امتیاز)

امروزه از جمله رایج ترین عبارات و اصطلاحاتی که در دنیای تکنولوژی و کامپیوتر به گوش می‌خورد، پایگاه داده یا Database است؛ با ورود این اصطلاح به حوزه ی تکنولوژی تقریباً پیدا کردن اپلیکیشنی بدون استفاده از پایگاه داده، کار بسیار دشواری خواهد بود. ممکن است بخواهید دانشی در مورد این مفهوم داشته باشید و با چیستی این عبارت آشنا شوید، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پایگاه داده و انواع آن به طور جامع شما را به ادامه این مطلب دعوت می کنیم.

پایگاه داده یا دیتابیس مجموعه ای سیستماتیک و سازمان یافته از اطلاعات ساختاریافته است که معمولاً از ذخیره سازی الکترونیکی و دستکاری داده ها پشتیبانی می کنند و توسط یک سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) کنترل می شود. در دنیای تکنولوژی امروزه پایگاه داده نقش مهمی دارد.

دیتا چیست؟

به عبارت ساده، داده ها می توانند حقایق مربوط به هر شیء مورد نظر مانند تصویر، فایل و یا pdf در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، نام، سن، قد، وزن و … برخی از داده های مربوط به شما هستند.

پایگاه داده چیست؟

پایگاه داده مجموعه ای سیستماتیک و سازمان یافته از اطلاعات ساختاریافته است که معمولاً از ذخیره سازی الکترونیکی و دستکاری داده ها پشتیبانی می کنند و توسط یک سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) کنترل می شود. داده ها و DBMS، همراه با برنامه های کاربردی مرتبط با آن‌ها، به عنوان یک سیستم پایگاه داده نامیده می شوند که اغلب به یک پایگاه داده خلاصه می شود؛ در حقیقت پایگاه داده صندوق اطلاعات شماست که در آن نگهداری می شود.

پایگاه‌های داده رایانه‌ای معمولاً مجموعه‌ای از سوابق داده یا فایل‌هایی را که حاوی اطلاعاتی مانند معاملات فروش، داده‌های مشتری، اطلاعات مالی و محصول هستند را ذخیره می‌کنند. داده‌های موجود در رایج‌ترین انواع پایگاه‌های داده که امروزه در حال کار هستند، معمولاً در ردیف‌ها و ستون‌ها در مجموعه‌ای از جداول مدل‌سازی می‌شوند تا پردازش و پرس و جوی داده‌ها کارآمد باشد. سپس اطلاعات را می توان به راحتی مدیریت، ویرایش، کنترل، به روز رسانی و سازماندهی کرد. اکثر پایگاه های داده از زبان پرس و جو ساخت یافته (SQL) برای نوشتن و جست و جوی داده ها استفاده می کنند.

اجازه دهید با یک مثال پایگاه داده را مورد بحث قرار دهیم؛ یک فهرست تلفن آنلاین از یک پایگاه داده برای ذخیره داده های افراد، شماره تلفن و سایر جزئیات تماس استفاده می کند. ارائه دهنده خدمات برق شما از یک پایگاه داده برای مدیریت صورتحساب، مسائل مربوط به مشتری، رسیدگی به داده های خطا و غیره استفاده می کند؛ ما می توانیم تعداد بی شماری مثال برای استفاده از پایگاه های داده ارائه کنیم.

توجه: لازم به ذکر است که سرور مجازی هاستینگ با سی پنل و دایرکت ادمین آسام سرور دارای پایگاه داده با مدیریت و دسترسی مسقیم Root در خدمت شماست؛ همچنین در این زمینه می توانید مقالات مرتبط را تحت عنوان سرور مجازی هاستینگ چیست، هاستینگ یا میزبانی وب چیست را مطالعه نمایید.

پایگاه داده یا دیتابیس

تکامل پایگاه داده

پایگاه های داده از زمان پیدایش در اوایل دهه 1960 به طور چشمگیری تکامل یافته اند. پایگاه داده های ناوبری مانند پایگاه داده سلسله مراتبی (که بر یک مدل درخت مانند تکیه داشت و فقط یک رابطه یک به چند را مجاز می دانست) و پایگاه داده شبکه (یک مدل انعطاف پذیرتر که اجازه چندین رابطه را می داد) سیستم های اصلی بودند که برای ذخیره سازی استفاده می شدند و دست‌کاری داده ها اگرچه ساده بود، اما این سیستم های اولیه انعطاف ناپذیر بودند. در دهه 1980 پایگاه داده های رابطه ای محبوب شدند و به دنبال آن پایگاه های داده شی‌ء گرا در دهه 1990 قرار گرفتند. اخیراً، پایگاه‌های داده NoSQL به عنوان پاسخی به رشد اینترنت و نیاز به سرعت و پردازش سریع‌تر داده‌های بدون ساختار پدید آمدند. امروزه، پایگاه‌های داده ابری و خودران، در جهت طریقه مدیریت ، ذخیره سازی، استفاده و جمع آوری اطلاعات در حال رشد و پیشرفت هستند.

پایگاه داده چه کاربردی دارد؟

کسب و کارها از داده های ذخیره شده در پایگاه های داده برای اتخاذ تصمیمات تجاری آگاهانه استفاده می کنند. برخی از روش هایی که سازمان ها از پایگاه های داده استفاده می کنند عبارت‌اند از:

  • استفاده از پایگاه داده برای آموزش؛ سازمان های آموزشی در تمامی مقاطع تحصیلی از مدارس ابتدایی گرفته تا دانشگاه ها برای بهبود فرایند آموزشی و کنترل داده ها در زمینه نگهداری و ذخیره اطلاعاتی نظیر نمرات و هویت دانشجویان و کنترل و مدیریت سایر موارد از پایگاه داده کمک می گیرند.
  • استفاده از پایگاه داده در بهبود فرآیندهای کسب و کار؛ تمامی فعالیت های مرتبط با کسب و کارها در سراسر جهان وابسته به پایگاه داده ها می باشد؛ شرکت ها داده های مربوط به فرآیندهای تجاری، مانند فروش، موجودی محصولات، لیست دستمزد، حمل و نقل، حسابداری، تغییرات در سفارش و خدمات مشتری را از این طریق جمع آوری می کنند و داده ها را برای بهبود این فرآیندها، گسترش کسب و کار و افزایش درآمد تجزیه و تحلیل می کنند.
  • استفاده از پایگاه داده برای ذخیره اطلاعات شخصی در پلتفرم های مختلف؛ پایگاه های داده اغلب از طریق ردیابی مشتریان می تواند اطلاعات مربوط به مشتریان یا کاربران را ذخیره کنند. به عنوان مثال، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی برای ذخیره و جمع آوری اطلاعات کاربران مانند نام، آدرس ایمیل از پایگاه‌های داده استفاده می‌کنند، داده ها برای بهبود تجربه کاربر استفاده می شود.
  • استفاده از پایگاه داده در سازمان های غیر انتفاعی؛ موسسات خیریه و سایر گروه های غیر انتفاعی با بهره مندی از پایگاه داده برای ذخیره سازی جزئیات و اطلاعات مرتبط با مسائل مالی، مشخصات افراد داوطلب و موارد متنوع و گسترده دیگری، این وظیفه را به راحتی مدیریت و اجرا می نمایند.
  • استفاده از پایگاه داده در سازمان های درمانی بهداشتی؛ مراکز درمانی و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی از پایگاه های داده برای ذخیره ایمن داده های سلامت شخصی برای اطلاع رسانی و بهبود مراقبت از بیمار استفاده می کنند.
  •  استفاده از پایگاه های داده برای ذخیره اطلاعات شخصی؛ در هر موقعیتی افراد نیازمند به صندوق ایمن و مطمئن برای نگهداری از اطلاعات شخصی خود هستند که با استفاده از پایگاه داده می توانند در زمینه های مختلف با خاطری آسوده به فعالیت خود بپردازند و به راحتی امور را تحت نظر داشته باشند و مدیریت نمایند. به عنوان مثال، برای ذخیره رسانه‌ها، مانند عکس‌ها نیز کاربرد دارد.

انواع پایگاه های داده

انواع مختلفی از پایگاه های داده وجود دارد. آن ها ممکن است بر اساس نوع محتوا (کتاب شناختی، متن کامل، عددی و تصاویر) طبقه بندی شوند، بسته به نحوه استفاده سازمان از داده ها؛ بهترین پایگاه داده برای یک سازمان مشخص میشود.

پایگاه های داده رابطه ای

پایگاه داده های رابطه ای که در دهه 1980شناخته شدند ،روابط پایگاه داده را در قالب جداول با سطر و ستون هایی تعریف می کند تا بتواند آن ها را به راحتی سازماندهی کند و به طرق مختلف به آنها دسترسی داشته باشد که به آن DBMS رابطه ای نیز می گویند که محبوب ترین نوع DBMS در بازار است. یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه ای (RDBMS) برای ذخیره، مدیریت، پرس و جو و بازیابی داده ها در یک پایگاه داده رابطه ای استفاده می شود؛ نمونه پایگاه داده سیستم RDBMS شامل پایگاه داده MySQL، Oracle و Microsoft SQL Server است.

به طور معمول، RDBMS به کاربران امکان کنترل دسترسی خواندن/نوشتن، تعیین تولید گزارش و تجزیه و تحلیل استفاده را می دهد. برخی از پایگاه‌های داده جهت تضمین هماهنگی و سازگاری اطلاعات و تکمیل بودن تراکنش ها، سازگاری، اتمی، جداسازی و داوم  ACIDارائه می‌دهند.

پایگاه داده های رابطه ای از SQL در رابط و برنامه کاربردی خود استفاده می کنند. یک دسته داده جدید را بدون نیاز به تغییر برنامه های موجود می توان به راحتی به یک پایگاه داده رابطه ای اضافه کرد.تکنولوژی پایگاه داده رابطه ای منعطف ترین راه را برای دسترسی به اطلاعات ساختاریافته فراهم می کند.

پایگاه های داده شی‌ءگرا

اطلاعات در یک پایگاه داده شی‌ءگرا مانند برنامه نویسی شی‌ءگرا به شکل اشیا نمایش داده می شود.

این نوع پایگاه داده کامپیوتری از ذخیره سازی انواع داده ها پشتیبانی می کند. داده ها در قالب اشیا ذخیره می شوند. اشیایی که در پایگاه داده نگهداری می شوند دارای ویژگی ها و روش هایی هستند که تعیین می کنند از داده ها چه استفاده ای کنیم. PostgreSQL نمونه ای از یک DBMS رابطه ای شی‌ءگرا است.

پایگاه های داده توزیع شده

این پایگاه داده سوابق یا فایل ها را در چندین مکان فیزیکی ذخیره می کند. پردازش داده ها نیز در بخش های مختلف شبکه پخش و تکرار می شود.

پایگاه‌های داده توزیع‌شده می‌توانند همگن باشند، جایی که همه مکان‌های فیزیکی دارای سخت‌افزار زیربنایی یکسان هستند و سیستم‌عامل‌ها و برنامه‌های پایگاه داده یکسانی را اجرا می‌کنند. آن‌ها همچنین می توانند ناهمگن باشند. در این موارد، سخت افزار، سیستم عامل و برنامه های پایگاه داده می توانند در مکان های مختلف متفاوت باشند.

انبارهای داده

انبار داده یا Data Warehouse یک مخزن مرکزی برای داده ها و سیستم اطلاعاتی است که حاوی داده های تاریخی و جابه‌جایی از منابع منفرد یا چندگانه است. مفهوم انبار داده فرآیند گزارش دهی و تحلیل سازمان را ساده می کند؛ نوعی پایگاه داده است که به طور خاص برای پرس و جو و تجزیه و تحلیل سریع طراحی شده است.

پایگاه داده

پایگاه های داده NoSQL

پایگاه داده NoSQL برای مجموعه های بزرگی از داده های توزیع شده استفاده می شود؛ آن ها می توانند مسائل مربوط به عملکرد کلان داده را بهتر از پایگاه داده های رابطه ای حل کنند. همچنین روی سرور مجازی در فضایی ابری مجموعه اطلاعات های بدون ساختار و داده های بزرگ و حجیم به خوبی تجزیه و تحلیل می کنند. این پایگاه ها را می توان پایگاه های داده غیر رابطه ای نیز نامید. پایگاه داده های NoSQL با رایج شدن و پیچیده تر شدن برنامه های کاربردی وب محبوبیت پیدا کردند.

پایگاه داده مبتنی بر فایل

برای ذخیره سازی فایل های متنی flat کاربرد دارد که برای استفاده از آن  لازم است بر زبان های حرفه ای مانند Basic وCobol مسلط باشید و در این نوع از پایگاه داده از طریق روش های دسترسی تصادفی، اندیس گذاری و متوالی می توان به داده ها دسترسی داشت.

پایگاه داده سلسله مراتبی

در پایگاه داده سلسله مراتبی یا Hierarchal؛ ارتباطی محکم و مرتبط نظیر رابطه فرزند و والد بین فایل ها وجود دارد و همچنین دارای محدودیت هایی نظیر مشکلاتی در خصوص مدیریت روابط Many-To-Many پایگاه داده ، فاقد ساختار مستقل، پیاده سازی سخت و غیره می باشد.

پایگاه داده شبکه ای

در پایگاه داده شبکه ای یا Network رابطه بین فایل ها تحت عنوان Members و Owners برقرار است و همچنین مانند پایگاه داده سلسله مراتبی کاستی هایی از جمله؛ دشواری در طراحی و پیچیدگی سیستم را به همراه دارد.

پایگاه داده های نموداری

نوعی پایگاه داده NoSQL هستند که با استفاده از مفاهیم نظریه گراف، داده ها را بر حسب موجودیت ها و روابط بین موجودیت ها ذخیره می کند؛ پایگاه داده های گراف از گره ها و لبه ها تشکیل شده اند.

پایگاه داده های گراف:

این پایگاه های داده اغلب برای تجزیه و تحلیل اتصالات مربوط به مشتریان به هنگام تعامل با یک تجارت در صفحات وب و رسانه های اجتماعی استفاده می شود.

از SPARQL زبان برنامه نویسی و پروتکل اعلامی در پایگاه داده های گراف، برای تجزیه و تحلیل استفاده می کنند.

پایگاه های داده OLTP:

پایگاه داده OLTP یک پایگاه داده سریع و تحلیلی است که برای تراکنش های زیاد تولید شده و به واسطه چندین کاربر ایجاد و طراحی شده است.

میتوان گفت، کمترین تعداد از انواع پایگاه داده هستند که در عصر حاضر، مورد استفاده قرار می گیرند، سایر پایگاه‌های اطلاعاتی کمتر رایج برای کارکردهای علمی، مالی یا سایر موارد بسیار خاص طراحی شده‌اند. علاوه بر انواع مختلف پایگاه داده، تغییرات در رویکردهای توسعه فناوری و پیشرفت‌های چشمگیر مانند ابر و اتوماسیون، پایگاه‌های داده را به مسیرهای کاملاً جدیدی سوق می‌دهد.

پایگاه های داده منبع باز

سیستم پایگاه داده منبع باز سیستمی است که کد آن منبع باز است و داده های مربوط به عملیات را ذخیره می کند.این پایگاه داده عمدتاً در زمینه بازاریابی، روابط کارکنان، خدمات مشتری، پایگاه های داده استفاده می شود. چنین پایگاه هایی می توانند پایگاه داده های SQL یا NoSQL باشند.

پایگاه داده های ابری

پایگاه داده ابری مجموعه ای از داده ها، ساختاریافته یا بدون ساختار، است که برای چنین محیط مجازی بهینه شده یا ساخته شده است. مزایای بسیاری از پایگاه داده ابری وجود دارد که برخی از آن‌ها می توانند برای ظرفیت ذخیره سازی و پهنای باند هزینه کنند. همچنین مقیاس پذیری بر حسب تقاضا، همراه با در دسترس بودن بالا را ارائه می دهد. این پایگاه داده در یک پلت فرم محاسبات ابری خصوصی، عمومی یا ترکیبی قرار دارد.

دو نوع از پایگاه داده ابری داریم که شامل: پایگاه داده سنتی و پایگاه داده به عنوان سرویس (DBaaS) نامیده میشوند؛ با DBaaS، وظایف اداری و نگهداری توسط یک ارائه دهنده خدمات انجام می شود.

پایگاه داده ابری

پایگاه داده چند وجهی

پایگاه داده چندوجهی نوعی از بستر پردازش داده است که از مدل های داده های متعددی پشتیبانی می کند که نحوه سازماندهی و مرتب شدن دانش و اطلاعات معین در یک پایگاه داده را مشخص می کند.

پایگاه داده سند/JSON

پایگاه داده های اسناد که برای ذخیره، بازیابی و مدیریت اطلاعات مبتنی بر سند طراحی شده اند، روشی مدرن برای ذخیره داده ها در قالب JSON به جای ردیف ها و ستون ها هستند.

پایگاه داده شخصی:

پایگاه داده شخصی برای ذخیره اطلاعات در رایانه های شخصی بکار می رود که کوچک‌ تر و به راحتی قابل مدیریت هستند و تنها گروه کوچکی از افراد به داده ها دسترسی دارند، همچنین داده ها بیشتر توسط همان بخش شرکت استفاده می شود.

پایگاه داده های خودران

جدیدترین و پیشگامانه ترین نوع پایگاه داده، پایگاه های داده خودران (که به عنوان پایگاه های اطلاعاتی مستقل نیز شناخته می شوند) مبتنی بر ابر هستند و از یادگیری ماشین برای تنظیم خودکار پایگاه داده، امنیت، تهیه نسخه پشتیبان، به روز رسانی و سایر وظایف مدیریت معمولی که به طور سنتی توسط مدیران پایگاه داده انجام می شود، استفاده می کنند.

از آنجایی که پایگاه‌های اطلاعاتی خودران فرآیندهای دستی گران و زمان‌بر را خودکار می‌کنند، کاربران تجاری را آزاد می‌کنند تا با داده‌های خود فعال‌تر شوند. با داشتن کنترل مستقیم بر توانایی ایجاد و استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی، کاربران کنترل و استقلال را به دست می‌آورند و در عین حال استانداردهای امنیتی مهمی را حفظ می‌کنند.

کلیک کنید  آموزش پاک کردن کش DNS در ویندوز، لینوکس و مک

اجزای یک پایگاه داده چیست؟

در حالی که انواع مختلف پایگاه‌های داده از نظر طرح‌واره، ساختار داده و انواع داده‌های مناسب با آن ها متفاوت است، همه آن ها از پنج جزء اصلی تشکیل شده‌اند.

سخت افزار: این دستگاه فیزیکی است که نرم افزار پایگاه داده روی آن اجرا می شود. سخت افزار پایگاه داده شامل کامپیوتر، سرور و هارد دیسک می شود.

نرم افزار: نرم افزار یا اپلیکیشن پایگاه داده به کاربران کنترل پایگاه داده را می دهد. نرم افزار سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) برای مدیریت و کنترل پایگاه های داده استفاده می شود.

داده ها: این اطلاعات خامی است که پایگاه داده ذخیره می کند. مدیران پایگاه داده، داده ها را سازماندهی می کنند تا معنی دارتر شوند.

زبان: این زبان برنامه نویسی برای دسترسی به داده ها می باشد که پایگاه داده را کنترل می کند. زبان برنامه نویسی و DBMS باید با هم کار کنند. یکی از رایج ترین زبان های پایگاه داده SQL است.

روال (Procedure): این قوانین نحوه عملکرد پایگاه داده و نحوه مدیریت داده ها را تعیین می کند.

پایگاه داده

اصطلاحات مرتبط با پایگاه داده

پس از آشنایی با اجزا دیتابیس درک برخی از اصطلاحات در این زمینه برای افراد علاقه مند به طراحی پایگاه داده مفید خواهد بود در ادامه توضیح مختصری خواهیم داد:

جدول(Table): هر دیتابیس دارای جداولی برای حفظ و ذخیره مجموعه اطلاعات می باشد.

ردیف(Row): جداول موجود در دیتابیس دارای ردیف و ستون هایی است که به هر ردیف آن Record می گویند و بیانگر ویژگی های ستون ها در جدول است. به عنوان مثال اطلاعات کاربر.

ستون(Column): در جداول پایگاه داده هر ستون یا Attribute دربر دارنده مقدار یا ویژگی از یک متغیر است. به عنوان مثال نام کاربر.

موجودیت(Entity): منظور از موجویت یک مفهومی است که قرار است اطلاعات و ویژگی های مربوط به آن را در جداول پایگاه داده نگهداری نماییم؛ بر فرض مثال انسان یا شی یک موجودیت در دیتابیس محسوب می شود.

نوع ( Type): به فرمت های منحصر به فرد داده در هر ستون برای مثال می تواند از نوع عدد صحیح و یا رشته ای باشد؛ نوع می گویند.

نرم افزار پایگاه داده چیست؟

نرم‌افزار پایگاه داده برای ایجاد، ویرایش و نگهداری فایل‌ها و سوابق پایگاه داده استفاده می‌شود که امکان ایجاد آسان‌تر فایل و رکورد، ورود داده‌ها، ویرایش داده‌ها، به‌روزرسانی و گزارش‌دهی را فراهم می‌کند. این نرم افزار همچنین ذخیره سازی داده ها، پشتیبان گیری و گزارش گیری، کنترل دسترسی چندگانه و امنیت را مدیریت می کند. به ویژه امنیت پایگاه داده امروزه اهمیت بسزایی دارد، زیرا خطر سرقت داده ها همیشه احساس شده است. نرم افزار پایگاه داده گاهی اوقات به عنوان سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) نیز نامیده می شود.

نرم افزار پایگاه داده؛ با قابلیت ذخیره داده ها به شکلی ساختاریافته و دسترسی به آن‌ها، مدیریت داده ها را ساده تر می کند؛ همچنین معمولاً  دارای یک رابط گرافیکی برای کمک به ایجاد و مدیریت داده ها است که در برخی موارد، کاربران قادرند با استفاده از این نرم افزار؛  پایگاه داده خود را بسازند.

سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) چیست؟

DBMS مخفف عبارت Database Management System و سیستم مدیریت پایگاه داده است. یک پایگاه داده معمولاً به یک برنامه نرم افزار پایگاه داده جامع نیاز دارد که به عنوان سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) شناخته می شود. یک DBMS به عنوان یک رابط بین پایگاه داده و کاربران نهایی یا برنامه های آن عمل می کند و به کاربران اجازه می دهد تا طریقه سازماندهی و بهینه سازی  داده ها را به روز رسانی ، بازیابی و مدیریت کنند. یک DBMS همچنین کنترل پایگاه‌های داده را آسان می‌کند و انواع عملیات اداری نظیر تنظیم ، نظارت بر عملکرد و پشتیبان‌گیری را امکان‌پذیر می‌سازد.

برخی از نمونه‌های نرم‌افزار پایگاه داده یا DBMS محبوب عبارت‌اند از: MySQL، Microsoft Access، Microsoft SQL Server، FileMaker Pro، Oracle Database و dBASE.

SQL Server: در خصوص زبان پرس و جو SQL  در ادامه توضیح مختصری خواهیم داد و تا حدودی با آن آشنا می شوید؛ در حقیقت سیستم مدیریت پایگاه داده از نوع رابطه ای است که مبتنی بر زبان SQL ساخته شده است که مدیران به کمک آن قادر به بررسی اطلاعات و پایگاه داده خواهند بود.

Oracle: یک سیستم مدیریت پایگاه داده تجاری است که دارای قابلیت ذخیره سازی با ویژگی های منحصر به فرد در فضای ابری و  همچنین درون سازمانی می باشد.

عامل های مهمی از جمله؛ توزیع پایگاه داده، تعداد کاربران، مدل داده در تقسیم بندی سیستم های مدیریت پایگاه داده مؤثر است؛ اگر بخواهیم اشاره ای به انواعی از سیستم مدیریت پایگاه داده داشته باشیم می توان سلسله مراتبی، شی گرا، شبکه ای، رابطه ای و توزیع شده را نام برد.

به منظور دسترسی به داده ها، وارد کردن داده های جدید، بروز رسانی داده های موجود یا بازیابی داده ها، از DBMS استفاده می شود؛ کاربر می تواند به واسطه  زبان دسترسی ، دستورات خاصی را در پایگاه داده اعمال و ارسال کند.

رایج ترین DBMS مبتنی بر SQL

  • SQL Server
  • MySQL
  • Oracle
  • AWS RDS
  • PostgreSQL

پرطرفدار ترین DBMS مبتنی برNoSQL

  • MongoDB
  • HBase
  • Cassandra
  • Elasticsearch

مزایای DBMS

  • به منظور ذخیره و بازیابی داده ها، DBMS راهکار های مختلفی را ارائه می دهد.
  • DBMS به عنوان یک کنترل کننده کارآمد برای متعادل کردن نیازهای چندین برنامه با استفاده از داده های یکسان عمل می کند.
  • رویه های مدیریت یکنواخت برای داده ها
  • برنامه نویسان برنامه هرگز در معرض جزئیات نمایش داده ها و ذخیره سازی قرار نگرفتند.
  • یک DBMS از توابع قدرتمند مختلف برای ذخیره و بازیابی داده ها به طور مؤثر استفاده می کند.
  • یکپارچگی و امنیت داده را ارائه می دهد.
  • DBMS مستلزم محدودیت های یکپارچگی برای به دست آوردن سطح بالایی از حفاظت در برابر دسترسی ممنوع به داده ها است.
  • یک DBMS به گونه ای برنامه ریزی شده است که دسترسی هم‌زمان به داده ها درصورتی امکان پذیر باشد که تنها یک کاربر در زمان واحد می تواند به داده های مشابه دسترسی پیدا کند
  • کاهش زمان توسعه برنامه

معایب DBMS

DBMS ممکن است مزایای زیادی داشته باشد، اما دارای معایب خاصی است.

  • هزینه سخت افزار و نرم افزار یک DBMS بسیار بالاست که باعث افزایش بودجه سازمان شما می شود.
  • اکثر سیستم های مدیریت پایگاه داده اغلب سیستم های پیچیده ای هستند، بنابراین آموزش استفاده از DBMS برای کاربران مورد نیاز است.
  • در برخی از سازمان ها، تمام داده ها در یک پایگاه داده واحد ادغام می شوند که ممکن است به دلیل خرابی برق آسیب ببیند یا پایگاه داده در رسانه ذخیره سازی خراب شود.
  • از دست رفتن برخی از داده ها به دنبال استفاده از یک برنامه در یک زمان مشخص توسط بسیاری از کاربران در برخی از اوقات
  • DBMS نمی تواند محاسبات پیچیده را انجام دهد.

پایگاه داده

زبان پرس و جو ساختاریافته (SQL) چیست؟

SQL یک زبان برنامه نویسی است که تقریباً توسط تمام پایگاه های داده رابطه ای برای پرس و جو، دست‌کاری و تعریف داده ها و برای ارائه کنترل دسترسی استفاده می شود. SQL برای اولین بار در IBM در دهه 1970 با شرکت Oracle به عنوان یکی از مشارکت کنندگان اصلی توسعه یافت که منجر به اجرای استاندارد SQL ANSI شد، SQL باعث ایجاد برنامه های افزودنی بسیاری از شرکت هایی مانند IBM، Oracle و Microsoft شده است. اگرچه امروزه SQL هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، زبان های برنامه نویسی جدید در حال ظهور هستند.

پایگاه داده MySQL چیست؟

MySQL یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای منبع باز مبتنی بر SQL است. این برنامه برای برنامه های تحت وب طراحی و بهینه شده است و می تواند بر روی هر پلتفرمی اجرا شود. با ظهور الزامات جدید و متفاوت با اینترنت، MySQL به پلتفرم انتخابی برای توسعه دهندگان وب و برنامه های کاربردی مبتنی بر وب تبدیل شد. از آنجایی که برای پردازش میلیون ها پرس و جو و هزاران تراکنش طراحی شده است، MySQL یک انتخاب محبوب برای مشاغل تجارت الکترونیک است که نیاز به مدیریت نقل و انتقالات پولی متعدد دارند. انعطاف پذیری بر اساس تقاضا ویژگی اصلی MySQL است.

MySQL DBMS پایه نمونه هایی از بهترین و محبوب ترین برنامه های کاربردی مبتنی بر وب در جهان است، از جمله Airbnb، Uber، LinkedIn، Facebook، Twitter و YouTube.

کدام مشاغل مرتبط به پایگاه داده هستند؟

اگر سؤالی در این زمینه ذهنتان را مشغول کرده است؛ درجواب باید گفت که مشاغل زیادی امروزه وابسته به پایگاه داده هستند اما برخی از مشاغل مرتبط؛ نیازمند مهارت ها و دانش کافی در زمینه پایگاه داده برای دستیابی به اهداف خود می باشند. نمونه های از کسب و کار های مرتبط با پایگاه داده عبارت اند از:

  • متخصص داده SQL
  • Data Modeler یا مدل ساز داده
  • توسعه دهندگان SQL
  • تحلیلگران اطلاعات مالی و داده های SQL
  • مدیریت پایگاه داده SQL
  • تست کننده پایگاه داده

 بهبود کارایی پایگاه داده

هر پایگاه داده در مشاغل بزرگ حاوی اطلاعات مهم و حساسی با روابط پیچیده ای هستند که نظارت و تنظیمات پایگاه داده ها با گسترش حجم داده ها و تعداد کاربران و تداوم فعالیت؛ بدون استفاده از ابزار های نظارتی کار بسی دشواری خواهد بود و مشکلاتی به همراه خواهد داشت که موجب نا کارآمدی پایگاه داده در بلند مدت در حیطه کاربرد خود می شود؛ بنابراین سازمان ها به منظور بهبود این فرایند نیاز است اقداماتی را پیاده سازی کنند؛ استفاده از این اقدامات؛ متناسب با نیاز سازمان و وضعیت پایگاه داده منجر به افزایش چشمگیر کارایی پایگاه های داده خواهد شد. به منظور ارتقا عملکرد پایگاه داده، پیشنهادات زیر را در نظر بگیرید:

  • حجم کار
  • بهینه سازی
  • منبع های سیستمی
  • مغایرت
  • توان عملیاتی

تفاوت بین پایگاه داده و صفحه گسترده ؟

پایگاه های داده و صفحات گسترده (مانند مایکروسافت اکسل) هر دو راه های مناسبی برای ذخیره اطلاعات هستند. تفاوت های اولیه بین این دو عبارت‌اند از:

  • نحوه ذخیره و دست‌کاری داده ها
  • نحوه مدیریت و دسترسی به اطلاعات
  • تفاوت در مقدار و حجم ذخیره کردن اطلاعات

در حالت کلی صفحات گسترده در ابتدا برای یک کاربر با ویژگی های مشخص طراحی شده بودند؛ آن ها برای یک کاربر یا تعداد کمی از کاربرانی که نیازی به دست‌کاری داده های بسیار پیچیده ندارند، عالی هستند. از سوی دیگر، پایگاه‌های داده به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مجموعه‌های بسیار بزرگ‌تری از اطلاعات سازمان‌یافته را در خود جای دهند. پایگاه های داده به چندین کاربر به طور هم‌زمان اجازه می دهد تا با استفاده از منطق و زبان بسیار پیچیده، به سرعت و ایمن به داده ها دسترسی پیدا کرده و آن‌ها را جستجو کنند.

استفاده از پایگاه های داده برای بهبود عملکرد و تصمیم گیری کسب و کار

با جمع‌آوری انبوه داده‌ها از اینترنت که زندگی و صنعت را در سراسر جهان متحول کرده است، امروزه کسب‌وکارها به داده‌های بیشتری نسبت به قبل دسترسی دارند. سازمان‌های آینده‌نگر اکنون می‌توانند از پایگاه‌های اطلاعاتی برای فراتر رفتن از ذخیره‌سازی و تراکنش‌های اولیه داده‌ها برای تجزیه و تحلیل مقادیر زیادی از داده‌ها از چندین سیستم استفاده کنند. با استفاده از پایگاه داده و سایر ابزارهای محاسباتی و هوش تجاری، سازمان‌ها اکنون می‌توانند از داده‌هایی که جمع‌آوری می‌کنند برای اجرای کارآمدتر، امکان تصمیم‌گیری بهتر و چابک‌تر شدن و مقیاس‌پذیری استفاده کنند. بهینه‌سازی دسترسی و توان عملیاتی به داده‌ها امروزه برای کسب‌وکارها حیاتی است، زیرا حجم داده‌های بیشتری برای ردیابی وجود دارد. داشتن پلتفرمی که بتواند عملکرد، مقیاس و چابکی مورد نیاز کسب‌وکارها را در طول زمان ارائه دهد، بسیار مهم است.

چالش های پایگاه داده

پایگاه داده های سازمانی بزرگ امروزی اغلب از پرس و جوهای بسیار پیچیده پشتیبانی می کنند و انتظار می رود پاسخ های تقریباً فوری به آن پرس و جوها ارائه دهند. در نتیجه، از مدیران پایگاه داده به طور مداوم خواسته می شود تا از روش های متنوعی برای کمک به بهبود عملکرد استفاده کنند. برخی از چالش های رایجی که با آن روبرو هستند عبارتند از:

 چالش در حیطه طراحی پایگاه داده: طراحی، ساخت و مدیریت پایگاه داده افراد مختلفی را با وظایف متفاوت از جمله طراحی، برنامه نویسان و مدیر پایگاه داده با تسلط کافی بر مهارت و تخصص در زمینه سیستم های مدیریت پایگاه داده می طلبد. متاسفانه طراحی پایگاه داده شاهد مشکلات فراوانی در مواردی نظیر؛ ورود کلیات اطلاعات در یک جدول، عدم وجود مستندات، طراحی نادرست پایگاه داده، عدم تست کردن پایگاه داده، نام گذاری ضعیف جداول، انتخاب اشتباه سیستم مدیریت پایگاه داده متناسب با هدف و نداشتن Primary Key و سایر دغدغه ها خواهیم شد.

جذب افزایش قابل توجه در حجم داده ها:  افزایش داده‌هایی که از حسگرها، ماشین‌های متصل و ده‌ها منبع دیگر به دست می‌آیند، مدیران پایگاه‌داده وادار به تلاش برای مدیریت و سازمان‌دهی کارآمد داده‌های شرکتشان  می کند.

تضمین امنیت داده ها: این روزها جعل و هک داده ها در همه جا اتفاق می افتد و هکرها خلاقیت بیشتری پیدا می کنند؛ مهم ترین مسئله افزایش امنیت داده ها در کنار دسترسی راحت به آن ها است.

همگام شدن با تقاضا: در محیط تجاری پرشتاب امروزی، شرکت‌ها برای حمایت از تصمیم‌گیری به موقع و استفاده از فرصت‌های جدید، نیاز به دسترسی بلادرنگ به داده‌های خود دارند.

مدیریت و نگهداری پایگاه داده و زیرساخت: مدیران باید دائماً پایگاه داده را برای مشکلات تحت نظر قرار دهند و تعمیرات پیشگیرانه را انجام دهند و همچنین ارتقاء و وصله های نرم افزاری را اعمال کنند، با پیچیده‌تر شدن پایگاه‌های اطلاعاتی و افزایش حجم داده‌ها، شرکت‌ها با هزینه استخدام نیرو های بیشتر برای نظارت و تنظیم پایگاه‌های داده‌شان مواجه می‌شوند.

حذف محدودیت های مقیاس پذیری: یک مدیر و کسب و کار  باید در کنار هم برای بقا خود رشد کند؛ اما برای مدیران پایگاه داده بسیار دشوار است که پیش بینی کنند که شرکت به چه مقدار ظرفیت به خصوص با پایگاه های داده داخلی نیاز دارد.

اطمینان از اقامت داده ها، حاکمیت داده ها، یا الزامات تأخیر: برخی موارد قابل استفاده برای اجرای در محل مناسب‌تر هستند. در این موارد، سیستم های مهندسی شده که برای اجرای پایگاه داده از قبل پیکربندی و بهینه شده اند؛ ایده آل هستند. بر اساس تحلیل اخیر، مشتریان با Oracle Exadata به دسترسی بالاتر، عملکرد بهتر و تا 40 درصد هزینه کمتر دست می‌یابند.

پرداختن به همه این چالش ها می تواند زمان بر باشد و مدیران پایگاه داده را از انجام وظایف استراتژیک باز دارد.

پایگاه داده

 

جمع بندی

در عصر تکنولوژی و ارتباطات در هر لحظه حجم بزرگی از داده ها ایجاد و بین سیتم های متفاوت جابه جا می شوند. تصور کنید این اطلاعات مهم بدون ترتیب و نظمی در محیطی بدون امنیت ذخیره شوند در این صورت اگر بخواهیم به این داده ها دسترسی پیدا کنیم و آن ها را پردازش کنیم نیاز به سازماندهی اطلاعات داریم؛ بنابراین آشنایی با دیتابیس و نحوه ی استفاده از آن ها برای ذخیره و سازمان دهی اطلاعات لازم و ضروریست.به همین منظور پایگاه های داده برای ذخیره، نگهداری و دسترسی به هر نوع داده استفاده می شود. آن ها اطلاعات افراد و مکان ها را جمع آوری می کنند تا قابل مشاهده و تجزیه و تحلیل باشد. پایگاه های داده را می توان به عنوان مجموعه ای سازمان یافته از اطلاعات در نظر گرفت.میدانستید که با خرید سرورمجازی هاستینگ آسام سرور میتوانید برای خود دیتابیس ایجاد کنید؟ تا حالا به ایجاد دیتابیس فکر کردید؟ با آسام سرور از بهترین ها بهره مند شوید.

سوالات متداول:

یک سیستم OLAP یا Online Analytical Processing، هدف ما آنالیز داده‌های مختلف هست که از دیتابیس‌های مختلف در یک انبار داده جمع‌آوری شده‌اند؛ اما در یک سیستم OLTP یا Online Transactional Processing، هدف ما پردازش تراکنش‌هاست.

مطالب مشابهی که شاید علاقمند باشید

من سئودا فرقانی مهندس معمار و دانشجوی ارشد مدیریت کسب و کار و بازاریابی هستم. علاقه ام به مبحث مارکتینگ من را به فعالیت در زمینه محتوا نویسی سوق داد تا بتوانم با استفاده از نرم افزار های گرافیکی و خلاقیت در نویسندگی و تولید محتوا پیشرفت کنم و الان خیلی خوشحالم که در این زمینه فعالیت دارم و از این طریق هرروز با مطالب تازه آشنا می شوم و سعی می کنم که بهتر از دیروزم باشم. تمام تلاش خودم را در راستای پیشرفت و موفقیت تیم خلاق و حرفه ای آسام سرور خواهم کرد.

دیدگاه های شما

9 مرداد 1402
م.حسنی

سلام. وقت بخیر. میخواستم ازتون بپرسم من هم به این حوزه تولید محتوا علاقه مند هستم. و میخواستم ازتون راهنمایی بگیرم که چطور تولید محتوا کنم؟ چه منابعی هستند؟ چطور بنویسم؟ و موضوعات رو از کجا بیارم برای تولید محتوا؟

    17 مرداد 1402
    مارال آزاد

    سلام ممنون. ما مقاله ای درباره تولید محتوا تاثیرگذار داریم میتونید اون رو مطالعه کنید و بیشتر با این حوزه آشنا بشید.

برای دریافت این مقاله لطفا ایمیلتان را وارد کنید

می توانید مقاله را دانلود کنید یا پرینت بگیرید