چرا ویندوز کل رم را نمی خواند؟ نحوه استفاده کامل از رم ویندوز

رم یکی از اجزای مهم سیستم های کامپیوتری است که وجود هر گونه نقص یا کمبود در حافظه رم باعث کند شدن عملکرد سیستم می شود. مشکلات نرم افزاری و سخت افزاری زیادی وجود دارند که می توانند جلوی استفاده کامل از رم را بگیرند و پتانسیل سیستم را برای هندل کردن فرآیندها و برنامه های مختلف کاهش دهند که بعضی از کاربران ویندوز مخصوصاً ویندوز ۷ و ۱۰ با این مشکلات مواجه می شوند.

برای اینکه مشکل عدم استفاده کامل از رم را حل کنید، اول باید منشا این مشکل را پیدا کنید و بعد راه حل مناسب را اجرا کنید. ارتقا به ویندوز ۶۴ بیتی، آپدیت بایوس و غیرفعال سازی بعضی از ویژگی های مرتبط با حافظه از پرکاربردترین راه حل ها هستند.

پس اگر شما هم بعد از بررسی Task Manager متوجه این قضیه شدید، تعجب نکنید. دلایل زیادی وجود دارد که می توانند مانع استفاده کامل از رم شوند، مثلاً استفاده از ویندوز ۳۲ بیتی، GPU داخلی، قدیمی بودن بایوس و معیوب بودن رم از مهم ترین عواملی هستند که می توانند باعث بروز چنین مشکلی شوند. اما نیازی به نگرانی نیست چون هر کدام از آنها، راه حل های خاص خود را دارند و ما سعی می کنیم در این مقاله، همه راهکارهای کاربردی برای استفاده کامل از رم را پوشش دهیم.

البته، این مشکل فقط برای ویندوز های دسکتاپ نیست، بلکه ویندوز سرور ها هم می توانند با چنین مشکلی مواجه شوند که در صورت استفاده از سرور مجازی ویندوز، پیکربندی نادرست مجازی ساز و مدیریت ناپایدار منابع می توانند باعث بروز چنین مشکلاتی شوند.

برای اینکه خیالتان از بابت عملکرد مجازی سازها و مدیریت منابع سرورهای مجازی راحت باشد و موقع استفاده از منابع مهمی مثل رم با مشکل مواجه نباشید، حتماً باید انتخاب هوشمندانه ای انجام دهید. انتخابی که شما را با چنین محدودیت هایی روبرو نکند و زمینه لازم برای رشد و پیشرفت شما را فراهم می کند. اگر می خواهید صاحب یک سرور مجازی ویندوز قدرتمند شوید و نگرانی های مربوط به قدرت و عملکرد منابع مهمی مثل پردازنده و رم را کنار بگذارید، توصیه می کنیم که به صفحه خرید سرور مجازی ویندوز ما مراجعه کنید و از بین پلن های فوق العاده ای که برای شما آماده کرده ایم، مناسب ترین گزینه را برای خود انتخاب کنید.

دیگر وقت آن است که دلایل استفاده نکردن سیستم از کل رم و راهکارهای کاربردی برای حل آن، آشنا شویم:

دلایل عدم استفاده کامل از رم در ویندوز

قبل از بررسی دلایل این مشکل، بهتر است اشاره ای داشته باشیم به رم usable.

وقتی یک لپتاپ با حافظه ۸ گیگابایتی خریداری می کنید، تمام این حافظه در دسترس شما قرار ندارد. بخشی از این حافظه توسط خود سیستم عامل ویندوز، بایوس و فرآیندهای سیستمی اشغال شده است و کارهای مربوط به مدیریت منابع، مدیریت وضعیت سیستم و اجرای عملیات سیستمی توسط این بخش انجام می شود. به این بخش از حافظه رم، حافظه “سیستم” یا حافظه “سیستم عامل” گفته می شود.

بخش دیگر حافظه که تحت عنوان حافظه usable یا قابل استفاده شناخته می شود، به برنامه و فرایندهای مربوط به اپلیکیشن های در حال اجرا اختصاص پیدا می کند. در واقع، وقتی با مشکل عدم استفاده کامل از رم مواجه هستید، این بخش از رم دچار مشکل شده است و این حق سیستم شماست که از تمام حافظه usable استفاده کنید که نمی توانید. اما دلیل این اتفاق چیست؟

دلایل زیادی وجود دارد که می تواند مانع استفاده کامل از حافظه رم شوند که در ادامه به مهم ترین آنها اشاره می کنیم:

32 بیتی بودن نسخه بیتی ویندوز

همانطور که می دانید سیستم عامل ویندوز در دو نسخه ۳۲ و ۶۴ بیتی عرضه می شود. نسخه های ۳۲ بیتی از لحاظ میزان استفاده از حافظه رم با محدودیت روبرو هستند. به این صورت که فقط از ۴ گیگابایت حافظه رم فیزیکی پشتیبانی می کنند. این مشکل از محدودیت های آدرس دهی حافظه و نحوه کار با بیت های آدرس دهی ناشی می شود. پس اگر حافظه رم سیستم شما بیشتر از ۴ گیگابایت باشد، به غیر از ۴ گیگ حافظه ای که برای سیستم عامل، حافظه گرافیکی و سایر برنامه های در حال اجرا اختصاص داده شده است، حافظه باقیمانده از رم توسط سیستم عامل شناخته نمی شود و قابل استفاده نیست.

روشن بودن قابلیت مجازی سازی خودکار رم

قابلیت مجازی سازی رم، یک ناحیه مخصوص را در هارد دیسک ایجاد می کند تا تحت قالب صفحه بندی فایل استفاده شود. با اینکه قابلیت مجازی سازی خودکار رم نقش مهمی در اجرای بهینه ماشین مجازی هایی مثل VMware دارد ولی فعال بودن این قابلیت از استفاده کامل از رم ویندوز جلوگیری می کند.

معیوب یا ناسازگار بودن حافظه رم

معیوب و ناسازگار  بودن خود حافظه RAM از مهم ترین دلایلی است که می تواند منجر به عدم بهره وری کامل از حافظه رم در سیستم ویندوز شود. اگر رم سیستم شما عملکرد درستی نداشته باشد، عملکرد و پایداری سیستم تا حد زیادی پایین می آید و علاوه بر مشاهده پیام ها و خطاهای سیستمی، در تشخیص مشکلات مربوط به برنامه ها و اپلیکیشن های در حال اجرا هم به مشکل خواهید خورد.

قدیمی بودن یا پیکربندی نادرست بایوس

بایوس اولین نرم افزاری است که موقع استارت سیستم کامپیوتری برای مدیریت اولیه سخت افزار وارد عمل می شود. اگر این نرم افزار به روز نباشد یا تنظیمات آن به درستی پیکربندی نشده باشد، زمینه لازم برای بروز مشکلاتی نظیر  تخصیص نادرست منابع حافظه فراهم می شود و همین باعث کاهش کارایی و عملکرد سیستم می شود.

استفاده از GPU یکپارچه

اگر یک GPU یکپارچه دارید، تا زمانی که آن را به یک کارت گرافیکی اختصاصی ارتقا ندهید، نمی توانید از تمام حافظه رم استفاده کنید چون یک GPU یکپارچه از حافظه رم شما استفاده می کند و باقیمانده رم در اختیار شما قرار می گیرد که شاید برای شما کافی نباشد.

البته، دلایل دیگری هم وجود دارند که می توانند شما را با این مشکل مواجه کنند. توصیه ما این است که روش های زیر را به صورت ترتیبی اجرا کنید تا راه‌حلی برای استفاده از کامل از رم ویندوز پیدا کنید.

روش ۱. از یک ویندوز ۶۴ بیتی استفاده کنید.

برای اطلاع از اینکه ویندوز شما چند بیتی است، می توانید از آموزش نحوه تشخیص نسخه بیتی ویندوز استفاده کنید. اگر متوجه شدید که ویندوز شما ۳۲ بیتی است، حتماً باید به فکر نصب ویندوز ۶۴ بیتی باشید البته در صورتی که پردازنده سیستم شما هم ۶۴ بیتی باشد و با این نسخه ویندوز سازگار باشد. پس اگر موقع بررسی نسخه ویندوز خود از بخش system تنظیمات با چنین صحنه ای مواجه شدید، وقت آن است که به یک ویندوز ۶۴ بیتی مهاجرت کنید.

برای اینکه کار کافیست که:

۱. از سازگاری پردازنده با ویندوز ۶۴ بیتی مطمئن شوید.

۲. از تمام داده ها و فایل های مهم سیستم خود بکاپ بگیرید چون حین پروسه ارتقا، تمام این فایل ها حذف خواهند شد.

۳. نصب ویندوز ۶۴ بیتی را شروع کنید.

روش های مختلفی برای نصب ویندوز وجود دارد که کافیست نسخه مناسبی را انتخاب کنید و مراحل مربوط به نصب آن را دنبال کنید.

اگر بعد از ارتقا ویندوز خود متوجه شدید که سیستم شما باز هم نمی تواند از تمام حافظه رم خود استفاده کند، کافیست آرامش خود را حفظ کنید و روش های بعدی را هم اجرا کنید.

روش ۲. ویژگی مجازی سازی خودکار رم را غیرفعال کنید.

با استفاده از این ویژگی می توان کاری کرد که ویندوز یک بخش از هارددیسک را به عنوان حافظه رم در نظر بگیرد. مشکل عدم استفاده کامل از رم خود سیستم می تواند ناشی از فعال بودن این ویژگی هم باشد چون اگر ویندوز به خاطر فعال بودن این ویژگی، حافظه رم بیشتری داشته باشد، امکان اینکه نتواند از رم سیستم استفاده کاملی داشته باشد، بیشتر می شود.

برای غیرفعال سازی آن می توانید مراحل زیر را طی کنید:

روی دکمه ترکیبی Win + R کلیک کنید، advanced را تایپ کنید و از بین نتایج، گزینه View advanced system settings را انتخاب کنید.

روی دکمه Setting کلیک کنید.

بعد اینکه پنجره Performance Options باز شد، به تب Advanced بروید و روی Change کلیک کنید.

تیک گزینه Automatically manage paging file را بردارید.

درایو های موجود در لیست پایینی را هم یکی یکی انتخاب کنید و گزینه No paging file را برای آنها علامت بزنید.

بعد اینکه این تغییرات را اعمال کردید روی Ok کلیک کنید و سیستم خود را ری استارت کنید.

بررسی کنید که مشکل عدم استفاده کامل از رم حل شده است یا نه. اگر دیدید که این مشکل ناشی از فعال بودن این ویژگی نیست، می توانید مراحل بالا را تکرار کنید و این ویژگی را مجدداً فعال کنید.

روش ۳. تنظیمات بایوس را تغییر دهید.

پیکربندی نادرست تنظیمات بایوس هم می توانید دلیلی برای عدم استفاده کامل از رم باشد. برای تغییر پیکربندی های بایوس، مراحل زیر را طی کنید:

سیستم خود را ری استارت کنید و قبل از اینکه ویندوز بالا بیایید، متناسب با نوع دستگاه خود یکی از کلید های F2 یا Del را فشار دهید تا منوی بایوس باز شود.

مقادیر ویژگی ها را به صورت زیر تنظیم کنید:

Vitualization – ON

iGPU – OFF

Render Stability – Enabled

GPU memory – Auto

Multimonitor – Disabled

Frame Buffer Location – Below 4G

بعد اینکه این مقادیر را تنظیم کردید، نوبت به تنظیم Memory Remap می رسد.

به تب Advanced بروید و روی “System Agent Configuration” کلیک کنید.

روی “Memory Ramp” کلیک کنید و آن را در حالت “Enabled” قرار دهید.

سپس ویژگی iGPU ،Internal Graphics یا Onboard Graphics را هم جستجو کنید و مطمئن شوید که در حالت Disabled قرار دهید.

علاوه بر اینها، اندازه AGP video aperture را هم متناسب با سایز رم خود تغییر دهید.  اندازه ایده آل برای آن بین  ۶۴ تا ۱۲۸ مگابایت است و حافظه ای که به این بخش اختصاص پیدا می کند، توسط سیستم قابل استفاده نیست. تغییر اندازه حافظه مربوط به این بخش، تاثیر جزئی در حافظه قابل استفاده سیستم خواهد داشت ولی ارزش این را دارد که امتحان کنید.

بعد از مراحل، روی F10 کلیک کنید تا تغییرات ذخیره شوند.

روش ۴. بایوس خود را بازیابی کنید.

اگر دیدید که این تغییرات تاثیری در حل مشکل نداشت، می توانید تنظیمات بایوس را به حالت اولیه برگردانید و ببینید که باعث استفاده کامل از رم می شود یا نه:

بایوس را باز کنید و به بخش “Load Default Options” موجود در تب EXIT بروید.

پاپ آپ مربوط به “Load Default Options” را با کلیک روی Yes ببندید تا تنظیمات بایوس ریست شود.

روش ۵. بایوس سیستم را آپدیت کنید.

بعضی مواقع، قدیمی بودن بایوس هم می تواند دلیلی برای مشکل عدم استفاده کامل از رم باشد که آپدیت بایوس می تواند راه حل خوبی برای آن باشد. برای اینکار کافیست مراحل زیر را دنبال کنید:

کلید ترکیبی Win + R را فشار دهید و سپس msinfo32 را تایپ کرده و اینتر را بزنید تا اطلاعات سیستم ظاهر شوند.

BIOS Version/Date را پیدا کنید و سازنده و نسخه بایوس را یادداشت کنید.

به سایت سازنده بروید و از لیست درایورهای ارائه شده برای سیستم، روی BIOS کلیک کنید و آپدیت توصیه شده را دانلود کنید.

* در حین بروزرسانی بایوس، سیستم را روشن نگه دارید و محض احتیاط، شارژر آن را به برق وصل کنید تا تمام شدن شارژ سیستم باعث قطعی این پروسه نشود.

روی فایل exe که دانلود کرده اید، دوبار کلیک کنید تا اجرا شود.

در حین بروزرسانی، سیستم ری استارت می شود و برای مدت کوتاهی یک صفحه سیاه خواهید دید پس نیازی به نگرانی نیست. صبر کنید تا آپدیت به صورت کامل انجام شود.

روش ۶. ویژگی Maximum memory را غیرفعال کنید.

فعال بودن ویژگی Maximum memory باعث می شود که بایوس سیستم موقع استارتاپ فقط از حافظه مشخصی از رم استفاده کند. مقداری که در این فیلد وارد می کنید، محدودیتی برای میزان رم قابل استفاده سیستم ویندوز است. پس با برداشتن تیک این گزینه می توانید این مشکل را حل کنید:

روی استارت راست کلیک کنید و گزینه Run را انتخاب کنید.

MSConfig را تایپ کنید و اینتر را بزنید.

به تب Boot بروید و روی Advanced options کلیک کنید.

علامت گزینه Maximum memory را بردارید و روی ok کلیک کنید.

سیستم خود را ری استارت کنید و بررسی کنید که مشکل عدم استفاده از کل حافظه رم حل شده است یا نه.

روش ۷. نوع گرافیک سیستم را بررسی کنید.

اگر سیستم شما مجهز به یک کارت گرافیک یکپارچه یا Integrated باشد، به طور خودکار بخشی از رم به این گرافیک اختصاص داده می شود. برای بررسی نوع گرافیک سیستم خود، می توانید مراحل زیر را طی کنید:

روی استارت راست کلیک کنید و “Device Manager” را انتخاب کنید.

روی فلش کناری Display adapters کلیک کنید تا لیست مربوط به آن باز شود.

کارت گرافیک را از لیست پیدا کنید و اسم آن را یادداشت کنید.

اسم کارت گرافیک را در اینترنت جستجو کنید و ببینید که یکپارچه است یا اختصاصی.

اگر دیدید که گرافیک شما یکپارچه است، راه حل استفاده کامل از رم این است که یک GPU اختصاصی بخرید و با استفاده از آن، گرافیک سیستم خود را ارتقا دهید.

گرافیک اختصاصی یا گسسته دارای حافظه رم جداگانه است و از حافظه رم پردازنده به طور اشتراکی استفاده نمی کند. این گرافیک در ازای عملکرد سریع تر و بهتر، مصرف انرژی بالای تری هم دارد.

روش ۸. ویندوز را آپدیت کنید.

آپدیت ویندوز هم می تواند راه حلی برای استفاده کامل از رم باشد چون بعضی از نسخه های قدیمی با مسائلی مثل استفاده بیش از حد رم یا نشت آن مواجه هستند. راه های زیادی برای آپدیت ویندوز وجود دارد که ساده ترین آنها به صورت زیر است:

روی استارت کلیک کنید و Windows Update Settings را جستجو کنید.

بعد از اینکه پنجره مربوط به Windows Update باز شد، Check for updates را انتخاب کنید و صبر کنید تا بروزرسانی های جدید شناسایی شوند.

در صورت وجود بروزرسانی جدید، دستورالعمل های نصب آن را دنبال کنید.

اگر به خاطر استفاده از ویندوز های قدیمی مثل ویندوز ۷ که پشتیبانی مایکروسافت را از دست داده اند، آپدیت جدیدی دریافت نمی کنید و با مشکل عدم استفاده کامل از رم مواجه هستید، شاید دیگر وقت آن است که به نسخه های جدیدتر مثل ویندوز ۱۰ مهاجرت کنید و در این مسیر از مقاله آموزشی آپدیت ویندوز ۷ به ویندوز ۱۰ کمک بگیرید. اگر هم موقع نصب ویندوز ۱۰ به مشکل خوردید، مقاله راهکارهای حل مشکل نصب ویندوز ۱۰ می تواند راه نجات شما باشد.

ویندوز ۱۰ و ۱۱ جزو بهترین گزینه هایی هستند که به خاطر بهره مندی از پشتیبانی امنیتی و فنی مایکروسافت، پتانسیل این راه دارند که شما را از مشکلاتی مثل عدم استفاده کامل از رم خلاص کنند البته به شرطی که سیستم شما از نیازهای سخت افزاری لازم برای میزبانی از ویندوزها بهره مند باشد.

روش ۹. خرابی های رم را بررسی کنید.

اگر بعد از پیاده سازی روش های بالا باز هم به نتیجه دلخواه نرسیدید، وقت آن است که از لحاظ سخت افزاری وارد عمل شوید. وجود هر گونه نقص و خرابی در خود رم می تواند باعث بروز مشکل عدم استفاده کامل از رم شود.

* با توجه به این که باز کردن لپتاپ و دستکاری رم کار بسیار حساسی است، بهتر است از یک متخصص سخت افزاری کمک بگیرید. 

قبل از هر کاری بهتر است وضعیت رم را با استفاده از ابزار تشخیص حافظه داخلی بررسی کنید:

برای بررسی خرابی های رم باید کامپیوتر را خاموش کنید و تمام کابل ها را از آن جدا کنید.

بعد لپتاپ را باز کنید، رم را از سیستم بیرون بیاورید و تمام اسلات ها و پین های آن را تمیز کنید و بعد، مجدداً آن را در بخش مخصوص خود نصب کنید.

بعد از این کار، سیستم را روشن کنید و با استفاده از مراحل بالا، وضعیت رم سیستم را بررسی کنید:

دکمه ترکیبی Win + R را فشار دهید، resmon را تایپ کرده و اینتر را بزنید.

به تب Memory بروید و وضعیت RAM را بررسی کنید.

اگر مشکل برطرف نشده است، باید استیک ها و اسلات های رم را یکی یکی تست کنید تا در نهایت بخش معیوب را کشف کرده و اقدامات لازم برای تعمیر یا تعویض آن را انجام دهید.

ضعیف بودن ماژول های رم، نادرست بودن چیدمان حافظه رم و … از جمله مشکلات دیگری هستند که می تواند رم فیزیکی را درگیر کنند.

سخن آخر

دلایل زیادی وجود دارد که می توانند باعث عدم استفاده کامل از رم سیستم ویندوز شوند. راه حل هایی که در این مقاله بررسی کردیم، هر کدام برای رفع مسائل خاصی انتخاب شده اند. سعی کنید کارهای لازم برای نجات حافظه رم خود را انجام دهید چون اگر این بخش از سخت افزار در تنگنا قرار بگیرد، کل سیستم شما دچار محدودیت می شود.

از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید، از شما متشکریم. امیدواریم که مطالعه این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن هرگونه سوال، درخواست و نیاز به راهنمایی، می توانید با ثبت نظر خود، با ما وارد ارتباط شوید تا هر چه زودتر به شما پاسخ دهیم.