امنیت شبکه چیست؟ راهنمای جامع حفاظت از شبکه و تامین امنیت
هر سازمان یا شرکتی که شبکه خود را راه اندازی کرده است، نیاز به پیاده سازی یک سری استراتژی تحت قالب امنیت شبکه دارد که از شبکه و داده های ارزشمند و محرمانه آن محافظت کند.
افزایش قدرت و تنوع تهدیدات سایبری باعث شده است کسب و کارها اهمیت بیشتری به امنیت بدهند و به دنبال راه حل هایی باشند که قدرت زیرساخت شبکه ای خود را با این تهدیدات همگام کنند و از دسترسی های ناخواسته و حملات مخرب جلوگیری کنند.
سرورها هم بخش مهمی از ساختار شبکه هستند و به عنوان نقطه ورودی شبکه ها، نیاز به امنیت بالایی دارند. اگر می خواهید صاحب یک سرور امن و قدرتمند شوید و اولین قدم برای ارتقا امنیت شبکه را بردارید، می توانید به صفحه خرید سرور مجازی مراجعه کنید و پلن ایده آل خود را سفارش دهید.
امنیت شبکه چیست؟
امنیت شبکه به ابزارها، فناوری ها و فرآیندهایی اطلاق می شود که از شبکه ها و زیرساخت های سازمانی در برابر دسترسی های غیرمجاز، حملات سایبری و سایر تهدیدات امنیتی محافظت می کند.
یک شبکه فقط زمانی به عنوان شبکه امن تلقی می شود که از سه جزء مهم ۱. محرمانه بودن، ۲. یکپارچگی و ۳. در دسترس بودن تشکیل شده باشد و در تمام دوره ها از این استاندارد پیروی کند.
استراتژی های امنیت شبکه با هدف حفظ همین استاندارد پیاده سازی می شوند و جلوی تهدیدات هکری که در حال تلاش برای نقض این استاندارد هستند را می گیرند.
در حالت کلی، استراتژی های امنیتی مثل یک حصاری هستند که اطراف شبکه شما را پوشش می دهند و مانع ورود و انتشار انواع تهدیدات می شوند.
امنیت شبکه چگونه کار می کند؟
هدف اصلی امنیت شبکه، حفاظت از داده ها در سطوح مختلف از شبکه است. این سطوح عبارت اند از:
- امنیت شبکه فیزیکی
- امنیت شبکه فنی
- امنیت شبکه مدیریتی
البته این ۳ سطوع تحت عنوان انواع امنیت شبکه هم شناخته می شوند.
امنیت شبکه فیزیکی
لایه فیزیکی، ابتدایی ترین سطح امنیت شبکه است و شامل جلوگیری از دسترسی های غیرمجاز به اجزای شبکه می شود.
چند مثال از امنیت فیزیکی
- استفاده از دیوار، نرده و گیت برای محوطه بندی محل نگهداری تجهیزات شبکه
- استفاده از قفل ها و دوربین های مدار بسته
- استفاده از سیستم های احراز هویت بیومتریک برای اجزای شبکه مثل روترها
امنیت شبکه فنی
این حوزه از امنیت شبکه، دو هدف اصلی را دنبال می کند. یکی اینکه از دسترسی کاربران غیرمجاز جلوگیری می کند. دومی هم اینکه در برابر فعالیت های مخرب از شبکه محافظت می کند.
چند مثال از امنیت فنی
- رمزگذاری اتصالات
- راه اندازی سیستم های احراز هویت
- استفاده از نرم افزارهای ضدبدافزار
امنیت شبکه مدیریتی
این سطح از امنیت شبکه رفتار کاربر را نظارت و مدیریت می کند و سطح پیچیدگی شبکه را در برابر انواع حملات تضمین می کند.
چند مثال از امنیت مدیریتی
- استفاده از سیاست های مناسب برای تعریف انتظارات امنیتی
- آموزش کارکنان
- نظارت و ارزیابی فعالیت های شبکه
مزایای امنیت شبکه
- حفاظت از شبکه در برابر تهدیدات خارجی و حملات سایبری
- حفاظت از شبکه در برابر تهدیدات داخلی ناشی از بی دقتی یا سواستفاده کارکنان
- افزایش بهره وری شبکه
- محفاظت از داده های حساس و اطلاعات خصوصی
- جلوگیری از آسیب به سیستم ها و شبکه
- جلب اعتماد و وفاداری مشتریان و افزایش شهرت برند
- کاهش هزینه ها
چرا امنیت شبکه اهمیت زیادی دارد؟
اهمیت امنیت شبکه به خاطر ارتقا قدرت و پیچیدگی تهدیدات سایبری روز به روز در حال افزایش است. از تاثیرات امنیت سایبری ضعیف می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اختلالات عملیاتی
از کار افتادن شبکه -> کاهش بهره وری -> تاخیر در ارائه خدمات -> آسیب به زیرساخت شبکه
زیان های مالی
کاهش درآمد -> افزیش هزینه های اضافی -> از دست دادن فرصت های تجاری -> ورشکستگی
نقض حریم خصوصی
سرقت اطلاعات شخصی و حساس -> سرقت هویت -> کلاهبرداری -> نقض قوانین حفاظت از اطلاعات خصوصی
آسیب به شهرت و اعتبار
نشت اطلاعات و داده های حساس مشتریان -> از دست دادن اعتماد مشتریان -> جلب انتقادات بیشتر -> عدم جذب مشتریان جدید
پیامدهای قانونی
عدم رعایت مقررات امنیتی -> جریمه -> مجازات -> دعوا و شکایت های حقوقی
افت امنیت ملی
به خطر افتادن زیرساخت های مهم -> تهدید سیستم های دولتی -> تضعیف ثبات اقتصادی و امنیت عمومی
پس تا الان متوجه شدید که اگر شبکه شما از امنیت لازم برخوردار نباشد، آسیب پذیری های آن چقدر می تواند کسب و کار شما و حتی سازمان های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد.
انواع روش های حفظ امنیت شبکه
در دنیای امنیت شبکه، مولفه های زیادی وجود دارند که با هم برای تضمین امنیت داده ها و شبکه ها تلاش می کنند.
از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فایروال (Firewall)
فایروال یکی از اصلی ترین اجزای امنیتی شبکه است که بر اساس یک سری پروتکل و قوانین تعریف شده، در مورد ترافیک ورودی و خروجی تصمیم می گیرد.
این دیوار امنیتی برای مسدود سازی ترافیک مخرب استفاده می شود و اگر بر اساس فناوری ها و قوانین پیشرفته تنظیم شده باشد، به خوبی می تواند از عهده فیلتر کردن بسته های غیرمجاز، ویروس‌ها، بدافزارها، وب‌سایت‌های مخرب و … بربیاید.
کنترل دسترسی (Access control)
شبکه شما ممکن است کاربران و بازدیدکنندگان زیادی داشته باشد ولی همه آنها نباید از سطح دسترسی یکسانی برخوردار باشند. کنترل دسترسی، این امکان را به شرکت ها می دهد که از نفوذ کاربران غیرمجاز به شبکه جلوگیری کنند.
پیاده سازی Access control در شبکه به ۴ بخش تقسیم می شود: شناسایی کاربر، احراز هویت، مجوزدهی و نظارت کاربران.
ابتدا هویت کاربر از طریق یک شناسه منحصربفرد مثل نام کاربری تایید می شود. سپس، سیستم احراز هویت وارد عمل می شود و مجوزهای لازم برای دسترسی کاربر اعطا می شوند.
بخش آخر یعنی نظارت کاربران هم مستلزم ردیابی فعالیت کاربران است تا افراد مجاز قادر به اجرای اقدامات موردنظر خود باشند.
امنیت اپلیکیشن (Application Security)
امنیت برنامه یا اپلیکیشن شامل مجموعه ای از نرم افزارها، سخت افزارها و فرآیندهایی است که نقاط ضعف بخش های مختلف یک اپلیکیشن را کشف و رفع می کنند تا هدف ضعیفی برای هکرها نباشد.
برای مثال، فرض کنید توسعه دهندگان یک سازمان به طور مکرر مرتکب خطاهای کدنویسی می شوند. این خطاها می توانند زمینه را برای ورودهای غیرمجاز و اجرای حملاتی مثل SQL injection فراهم کنند. در این گونه مواقع، برای جلوگیری از نفوذ هکرها و نشت داده ها باید به فکر پیاده سازی امنیت اپلیکیشن باشید.
تحلیل رفتار شبکه (behavior analysis)
اگر می خواهید ناهنجاری ها و نقص های مختلف شبکه را سرموقع شناسایی کنید، باید تصور واضحی از رفتار عادی شبکه و کاربران داشته باشید.
ابزارهای زیادی برای تجزیه و تحلیل رفتار شبکه وجود دارد که فعالیت های غیرعادی شبکه را به طور خودکار شناسایی می کنند و با مسدودسازی آنها، جلوی حملات مخرب و آسیب های خطرناک را می گیرند.
سیستم های تشخیص نفوذ (IDS)
این سیستم ها با اسکن ترافیک شبکه، تهدیدات و فعالیت های مخرب را شناسایی می کند و جلوی پیشرفت آنها را می گیرد.
شاید فکر کنید که این سیستم همان کار فایروال را انجام می دهد، در حالی که اینگونه نیست.
فایروال ها، با هدف شناسایی ترافیک مجاز فعالیت می کنند ولی یک سیستم تشخیص نفوذ (IDS) به دنبال ترافیکی است که نباید وجود داشته باشد.
در واقع، تمرکز IDS روی شناسایی ترافیک ایجاد شده توسط هکرها است ولی مطمئناً که فقط به شناسایی اکتفا نمی کند. بعد از شناسایی ترافیک مربوط به حملات هکری، اقدامات لازم برای مسدود سازی و ازبین بردن آن را هم انجام می دهد.
اطلاعات امنیتی و مدیریت رویداد (SIEM)
فناوری های SIEM هم درست مثل سیستم های IDS ترافیک شبکه و داده ها را به صورت real time تجزیه و تحلیل می کنند و یک دید کامل از رخدادهای امنیتی و فعالیت درون شبکه را ارائه می دهند.
سپس، اطلاعات حاصل از این فناوری ها با اطلاعات سیستم های IDS ترکیب می شود تا پرسنل امنیت سایبری، توانایی بیشتری برای شناسایی و پاسخگویی به تهدیدات احتمالی داشته باشند.
پیشگیری از از دست رفتن داده ها (Data loss prevention)
همانطور که از اسم آن هم مشخص است، هدف از پیاده سازی این متدولوژی، جلوگیری از گم شدن یا خراب شدن داده های حساس است.
فایروال ها از ورود حملات خارجی جلوگیری می کنند ولی فناوری های DLP مانع انتقال داده های داخلی به خارج از شبکه می شود. این کار باعث حفظ محرمانگی و حساسیت داده های موجود در داخل شبکه می شود.
نرم افزارهای آنتی ویروس و ضدبدافزار
بدافزارها در انواع و اشکال مختلفی موجود هستند که هر کدام از آنها، اهداف خاصی را دنبال می کنند. ویروس ها، تروجان ها، کرم ها، باج افزارها و جاسوس افزارها از مهم ترین بدافزارهایی هستند که قصد اجرای عملیات مخرب و آسیب به سیستم های شبکه را دارند.
برنامه های ضدبدافزار، نه تنها شبکه ها را اسکن و نظارت می کنند تا در صورت نیاز، عوامل مخرب را از شبکه دور نگه دارند، بلکه رفتارهای مشکوک و ناهنجاری ها را هم تشخیص داده و کارهای لازم برای کاهش خطر و از بین بردن تهدیدات را انجام می دهند.
امنیت ایمیل (Email Security)
ایمیل یکی از بهترین فرصت ها برای اجرای حملاتی مثل فیشینگ و نفوذ بدافزارها است که به همین دلیل امنیت ایمیل یکی از ضروری ترین روش های حفظ امنیت شبکه است.
برنامه ها و استراتژی های امنیت ایمیل، حملات ورودی را مسدود می کنند، تهدیدات و لینک های مخرب را شناسایی و فیلتر می کنند و از اشتراک گذاری داده های حساس و انتشار بدافزارها جلوگیری می کنند.
امنیت دستگاه موبایل (Mobile device Security)
با توجه به اینکه محبوبیت و میزان استفاده از دستگاه های موبایل روز به روز در حال افزایش است، مدیران امنیتی هم باید به فکر حفاظت از داده ها و اطلاعات حساسی باشند که توسط کاربران اپلیکیشن های موبایل رد و بدل می شود.
امنیت دستگاه موبایل با تکنیک هایی مثل محدود کردن دسترسی به سیستم و جلوگیری از دسترسی هکرها به اطلاعات حساس از طریق شبکه های تلفن همراه فراهم می شود.
تقسیم بندی شبکه (Network Segmentation)
تقسیم بندی شبکه یا Network segmentation یک راهکار موثر برای بهبود امنیت شبکه شرکت یا سازمان است.
هدف از این کار، جدا سازی ترافیک شبکه بین zone ها یا دیتاست های مختلف با نیازمندی های مشابه است. در این صورت، اجرای عملیاتی مثل محدود کردن دسترسی ها، اجرای سیاست های امنیتی، ارائه مجوز به کاربران و حفاظت از داده ها بسیار راحت تر و سریع تر انجام می شود.
امنیت ابری (Cloud Security)
استفاده از سرویس ها و سیستم های ابری در شبکه باعث افزایش آسیب پذیری شبکه می شود چون به طور مستقیم، از طریق اینترنت می توان به شبکه و داده های آن دسترسی پیدا کرد.
همچنین، داده های ذخیره شده در فضای ابری ماهیت بسیار پویایی دارند و دائما در حال انتقال هستند. به همین دلیل است که امنیت ابری نیاز به لایه های حفاظتی بیشتری دارد و چالش برانگیز تر است.
رمزگذاری داده ها، پشتیبان گیری از داده ها و احراز هویت چند عاملی از روش های موثر برای امنیت ابری هستند.
سندباکس (Sandboxing)
سندباکسینگ یکی دیگر از راه حل های امنیت شبکه است که ایده متفاوتی برای شناسایی و مسدود سازی فعالیت های مخرب دارد.
به این صورت که کدها یا برنامه هایی که قصد ورود و اجرا در فضای شبکه را دارند، قبل از رسیدن به دستگاه های نهایی در یک محیط ایمن و ایزوله باز می شوند تا امن و مجاز بودن آنها تایید شود.
به عنوان مثال، بدافزارهای موجود در فایل هایی مثل ورد، PDF و پاورپوینت، قبل از رسیدن فایل ها به کاربر نهایی شناسایی و مسدود می شوند.
برای شروع ایمن سازی شبکه چه کاری باید انجام داد؟
با اینکه نمی توان به طور ۱۰۰ درصد از حملات هکری ایمن بود ولی با اجرای اقدامات زیر می توانید آسیب پذیری شبکه را در برابر انواع تهدیدات بسیار کاهش داد:
۱. به طور منظم از داده ها بکاپ بگیرید.
تمام شبکه ها، حتی شبکه هایی که از امنیت کافی برخوردار هستند هم ممکن است در معرض خطر حمله قرار بگیرند.
از دست دادن دسترسی به داده ها یا سیستم داخلی، یکی از رویدادهای خطرناک است. به همین خاطر اولین کاری که باید انجام دهید این است که محکم کاری کنید و از داده های شبکه خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
۲. آسیب پذیری های سیستم را نظارت کنید.
یک برنامه برای اسکن سیستم های شبکه تنظیم کنید تا آسیب پذیری ها، دسترسی ها، رفتار کاربران و اپلیکیشن ها به طور منظم نظارت شود.
این ارزیابی ها، اطلاعات مهمی در مورد انعطاف پذیری و سلامتی استانداردهای امنیتی فعلی ارائه می دهد که با استفاده از آنها می توانید در مورد استانداردهای آتی تصمیم گیری کنید.
۳. از تکنیک های رمزگذاری داده ها استفاده کنید.
استفاده از تکنیک های رمزگذاری داده ها باعث افزایش محرمانگی داده ها می شود. به این صورت که حتی اگر هکرها به اتصالات و داده ها دسترسی پیدا کنند هم باز قادر به کشف اطلاعات موردنیاز خود نباشند.
۴. فایروال را راه اندازی کنید.
فایروال ها نقش مهمی در فیلترسازی ترافیک مخرب شبکه دارند ولی به شرطی که قوانین و سیاست های آن را به درستی تنظیم کنید. پس سعی کنید با انواع فایروال ها، هدف و نحوه راه اندازی آنها آشنا شوید و سپس متناسب با نیازهای سازمانی خود، وارد عمل شوید.
۵. از نرم افزارهای آنتی ویروس و بدافزار استفاده کنید.
تمام فایل ها و اپلیکیشن هایی که قصد وارد شدن به شبکه را دارند، امن و مطمئن نیستند. بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است برنامه های لازم برای اسکن و شناسایی فایل ها و داده ها را نصب کنید تا شبکه شما تحت تاثیرات منفی این فایل های مخرب قرار نگیرد.
۶. نرم افزارها را آپدیت نگه دارید.
برنامه های آنتی ویروس، فریمور و تمام اپلیکیشن هایی که در حفظ امنیت و عملکرد شبکه نقش دارند، برای اینکه به خوبی از عهده اجرای وظایف خود بربیایند، نیاز به آپدیت شدن دارند.
کمک به بهبود جریان کاری، بهره مندی از ویژگی های امنیتی جدید، افزایش عمر نرم افزار و سخت افزار و … از دلایل مهم آپدیت به موقع نرم افزارها هستند. پس سعی کنید این کار را به تعویق نیاندازید.
۷. از پسوردهای قوی استفاده کنید.
اگر برای ورود به شبکه از اطلاعات ضعیف و قابل حدس استفاده کنید، شرایط برای نفوذ مجرمان سایبری مساعدتر می شود.
پس هم خودتان این موضوع را رعایت کنید و هم آموزش های لازم برای ارتقا امنیت اعتبارنامه های ورود به شبکه را در اختیار کارکنان و کاربران انجام دهید.
۸. آموزش کاربران را فراموش نکنید.
همه کاربران از قوانین و استانداردهای امنیتی شبکه آگاه نیستند و اکثر مواقع، همین عدم آگاهی کاربران باعث نقض داده ها و نفوذ بدافزارها می شود.
باز کردن تصادفی فایل پیوست شده در ایمیل، ارائه اطلاعات ورود به سیستم، اجازه دسترسی خارجی به شبکه و … همگی از کارهایی هستند که می توانند شرایط را برای حملات خطرناک توسط هکرها فراهم کنند.
پس سعی کنید تمام آموزش های لازم در زمینه استفاده درست و امن از شبکه را در اختیار کارکنان داخلی و خارجی قرار دهید تا از حقوق و محدوده فعالیت های خود آگاه باشند.
سخن آخر
اگر جزو کسب و کارهایی هستید که ایده دیجیتالی شدن را وارد عمل کرده اند و شبکه خود را راه اندازی کرده اند، حتماً باید راهکارهای حفظ امنیت شبکه را در اولویت بگذارید. توصیه می کنیم که فقط به یادگیری مباحث مربوط به امنیت شبکه اکتفا نکنید و در راستای عملی سازی اقدامات امنیتی لازم قدم بردارید.
