نحوه پاک کردن تاریخچه (History) دستورات در لینوکس

استفاده از فرمان‌های متعدد در محیط لینوکس امری طبیعی است. این دستورات که شاید شامل اطلاعات حساس و حیاتی نیز باشند، می‌توانند در قسمت ‘shell history’ روی هم انباشته شوند و در روند ثبت و ضبط اطلاعات در تاریخچه اختلال ایجاد کنند.

Command History یا تاریخچه دستورات همان لیست دستوراتی است که تابحال در قسمت ترمینال وارد کرده‌اید. این دستورات در فایل 'bash_history' سیستم شما ذخیره می‌شوند. چنانچه اطلاعاتی حیاتی از قبیل اطلاعات کاربری و رمز عبورهایتان در ترمینال وارد و در تاریخچه ذخیره شده باشد، ریسک فاش شدن آن‌ها نیز وجود دارد. به همین جهت بهتر است بصورت دوره‌ای این تاریخچه را پاک کنید.

در این مقاله به اهمیت پاک کردن تاریخچه دستورات در لینوکس و خطرات عدم چک کردن آن پی خواهید برد و با روش‌هایی گام به گام برای پاک کردن آن آشنا می‌شوید.

چرا باید تاریخچه دستورات (Command History) را در لینوکس پاک کنم ؟

در سیستم عامل لینوکس، تمامی دستوراتی که در ترمینال وارد کرده‌اید در قسمت تاریخچه دستورات ثبت و نگهداری می‌شوند. این پروسه حقیقتا مانند یک شمشیر دو لبه است.

از طرفی نگهداری تاریخچه دستورات به شما این امکان را می‌دهد تا در صورت فراموشی یا نیاز، آن‌ها را مرور کرده و اطلاعات مورد نظرتان را بازیابی کنید و مورد استفاده قرار دهید. از طرف دیگر، در صورت دسترسی شخص دیگری به این تاریخچه، اطلاعات مهم و محرمانه شما مانند پسوردهایتان براحتی قابل رویت و سواستفاده هستند.

خطرات بررسی نکردن history دستورات در لینوکس

چنانچه قسمت ‘Command History’ را در محیط لینوکس بررسی نکنید، احتمال وقوع موارد زیر وجود دارد:

1. رخنه‌های امنیتی: یوزرهایی که اجازه دسترسی ندارند می‌توانند به ‘Command History’ رخنه کرده و به اطلاعات موجود دسترسی پیدا کنند.
2. مسائل مربوط به حریم شخصی: در صورتی که فردی بتواند به سیستم شما دسترسی داشته باشد، اطلاعات شخصی و محرمانه شما در معرض فاش شدن قرار می‌گیرند.
3. انباشت اطلاعات: در صورتی که تاریخچه خود را از اطلاعات اضافی پاک نکنید، با حجم زیادی از دستورات و اطلاعات روبرو خواهید بود که پیدا کردن اطلاعات مورد نیازتان را سخت‌تر خواهند کرد.

3 روش برای پاک کردن تاریخچه دستورات در لینوکس

حالا که با خطرات چک‌ نکردن تاریخچه دستورات آشنا شدید، از طریق روش‌های زیر میتوانید تاریخچه دستورات را پاک کنید:

روش اول: استفاده از دستور history

1. وارد ترمینال در سیستم عامل لینوکس خود شوید.
2. عبارت history -c را تایپ کنید و دکمه Enter را بزنید. این فرمان تاریخچه نشست فعلی را پاک می‌کند.
3. برای مطمئن شدن از پاکسازی تاریخچه، عبارت “history” را در ترمینال وارد کرده و Enter را بزنید. در صورت موفق‌ بودن پروسه، خواهید دید که هیچ دستوری نشان داده نمی‌شود.

روش دوم: ویرایش فایل Bash History

1. از فرمان cd  استفاده کنید تا home directory سیستم خود را بگردید و فایل “.bash_history” را بیابید. سپس از یک نرم‌افزار ویرایشگر متن همانند vim یا nano برای ویرایش آن استفاده کنید.
2. دستوراتی که مایل به حذفشان از تاریخچه هستید را از فایل حذف کنید. سپس تغییرات را ذخیره کنید و از ویرایشگر خارج شوید.

روش سوم: خودکار کردن پروسه پاکسازی تاریخچه دستورات لینوکس

1.  با استفاده از یک ویرایشگر متن، فایل bashrc یا .bash_profile را باز کنید.
2. دستور export HISTSIZE=0 را وارد کنید تا عمل ثبت و نگهداری تاریخچه دستورات متوقف شود. تغییرات را ذخیره کنید.
3. دستور source .bashrc را وارد و اجرا کنید تا تغییرات فورا اعمال شوند.

در کل، اگر به فکر امنیت، حریم خصوصی و مدیریت بهتر لینوکس هستید، در وهله اول خرید سرور مجازی لینوکس را از یک سایت معتبر و مطمئن آسام سرور انجام دهید و سپس استراتژی هایی مثال پاک کردن تاریخچه دستورات را وارد عمل کنید.

سخن آخر

پاک کردن تاریخچه دستورات در لینوکس امری ضروری برای برقراری و حفظ امنیت و حریم خصوصی است. پاک کردن دوره‌ای این تاریخچه نه تنها از اطلاعات حساس شما محافظت می‌کند؛ بلکه محیط command line سیستم را نیز پربازده و سازمان‌یافته نگه می‌دارد.

با پیروی از روش‎هایی که در این مقاله ذکر شد می‌توانید history logs را بصورت موثر مدیریت کنید و خطرات مربوط به افشای اطلاعات حساس در قالب دستورهای انباشته شده را کاهش دهید. اگر لازم می‌بینید روش‌هایی برای پاک‌ کردن صفحه ترمینال لینوکس نیز یاد بگیرید، به مقاله آموزش پاک کردن صفحه ترمینال لینوکس سری بزنید.