آموزش دستور glances در لینوکس

Glances در لینوکس یکی از ابزارهای مانیتورینگ مبتنی بر زبان پایتون است که با استفاده از آن می توانید پردازنده، load balancing، حافظه، فرآیندها، فضای فایل سیستم و نرخ دانلود/آپلود شبکه اتصالات شبکه را به صورت Realtime نظارت کنید.

ابزار glances به صورت چند پلتفرمی طراحی شده است و می تواند عملکرد سیستم های مختلف مثل لینوکس، ویندوز و مک را به طور دقیق بررسی کند و اطلاعات جامعی در مورد وضعیت منابع آن ارائه دهد. البته، ویژگی های اضافی این ابزار مثل ایجاد تنظیم threshold برا هشداردهی، باعث افزایش کارایی آن می شوند.

پیش نیازهای استفاده از دستور glances در لینوکس

• سیستم یا سرور مجهز به لینوکس
• کاربر با امتیازات sudo
• نصب بودن glances

برای شروع استفاده از این ابزار، ابتدا باید آن را در سیستم لینوکس خود نصب کنید:

دستور نصب glances در اوبونتو و دبیان

sudo apt install -y glances

دستور نصب glances در Centos و فدورا

sudo yum install epel-release

sudo yum install -y glances

یا

sudo dnf install epel-release

sudo dnf install -y glances

دستور نصب glances در آرچ لینوکس

sudo pacman -S glances

اگر سیستم لینوکس شما مجهز به پایتون و مدیربسته pip است، می توانید از دستور زیر هم برای نصب glances استفاده کنید:

pip3 install glances

بعد از تکمیل پروسه نصب دستور glances در لینوکس، می توانید نسخه آن را با دستور زیر بررسی کنید:

glances –version

اگر به دنبال یک محیط امن و پایدار هستید تا مدیریت دقیق تری روی منابع سیستم آن داشته باشید، می توانید با خرید سرور مجازی لینوکس از این محیط بهره مند شوید و با خیال راحت شروع به استفاده از ابزارهایی مثل glances کنید.

سینتکس دستور glances در لینوکس

سینتکس پایه دستور glances به صورت زیر است:

glances [options]

دستور glances به تنهایی می تواند اطلاعات مربوط به عملکرد سیستم را در ترمینال ارائه دهد ولی برای فیلتر کردن یا سفارشی سازی محتویات خروجی glances می توانید از آپشن های آن هم استفاده کنید.

آپشن های مهم glances

علاوه بر آپشن ها، glances چند کلید دیگر هم ارائه می دهد که با استفاده از آنها می توانید بعد از مشاهده خروجی، داده ها را به شکل دلخواه دستکاری کنید:

a – مرتب سازی فرآیندها به صورت خودکار

c – مرتب سازی فرآیندها بر اساس میزان مصرف پردازنده

m – مرتب سازی فرآیندها بر اساس میزان مصرف حافظه رم

p – مرتب سازی فرآیندها بر اساس اسم

i – مرتب سازی فرآیندها بر اساس نرخ ورودی/خروجی

d – نمایش یا مخفی سازی آمار ورودی/خروجی دیسک

n – نمایش یا مخفی سازی آمار شبکه

s – نمایش یا مخفی سازی سنسورها

l – نمایش یا مخفی سازی لاگ ها

w – حذف لاگ های هشدار

q – خروج از صفحه Glances

برای آشنایی بیشتر با این ابزار و آپشن های آن می توانید از داکیومنتیشن glances کمک بگیرید یا اینکه دستور زیر را اجرا کنید:

glances -h

نحوه استفاده از دستور glances لینوکس

برای شروع مانیتور سیستمی که در حال حاضر از آن استفاده می کنید، تنها کاری که باید انجام دهید این است که ترمینال را باز کنید و دستور زیر را اجرا کنید:

glances

این دستور به حالت پیش فرض، تمام معیارهای سیستم مثل پردازنده، رم، پهنای باند و … را به طور پیش فرض مانیتور می کند و آمار مربوط به آن ها به صورت مرتب شده در صفحه خروجی به شما نمایش داده می شود.

اگر می خواهید این خروجی را در مرورگر ببینید، می توانید از آپشن w استفاده کنید:

glances -w

این دستور یک لینک به شما می دهد که اگر آن را در نوار آدرس مرورگر وارد کنید، همان صفحه آمار مربوط به منابع سیستم در صفحه مرورگر باز می شود.

اگر می خواهید برای این رابط یک رمز مشخص کنید تا سطح امنیت آن را بالا ببرید، می توانید از دستور زیر استفاده کنید:

glances -w --password

رمز دلخواه خود را وارد کنید و آن را با وارد کردن Yes تایید کند.

حالا اگر لینک موردنظر را در مرورگر باز کنید، یک فرم ورود به glances باز می شود که باید در قسمت username عبارت glances و در قسمت پسورد هم رمز را وارد کنید و روی ok کلیک کنید تا بتوانید به صفحه مانیتور سیستم دسترسی پیدا کنید.

حالا که با عملکرد پیش فرض glances آشنا شدید، وقت آن است مثال های کاربردی آن را بررسی کنید تا سبک کار آن برایتان قابل درک باشد.

سفارشی سازی زمان رفرش آمار

Glances به طور پیش فرض صفحه نمایش را هر ثانیه یک بار آپدیت می کند. ولی اگر آپدیت مداوم آمار سیستم برای شما غیرضروری است و دوست دارید زمان رفرش را افزایش دهید، می توانید از فلگ t استفاده کنید.

به عنوان مثال اگر می خواهید صفحه نمایش هر ۵ ثانیه یک بار آپدیت شود، باید دستور زیر را اجرا کنید:

glances -t 5

مانیتور منابع سیستم در حالت سرور

دستور glances برای مانیتور کردن یک سرور ریموت هم قابل استفاده است. برای این کار ابتدا باید با استفاده از آپشن s ابزار glances را در حالت سرور قرار دهید.

glances -s

سپس از ترمینال سیستم کلاینت، دستور زیر را اجرا کنید تا آمار مربوط به سرور موردنظر را ببینید:

glances -c server-IP-address

خروجی که اکنون می بینید، مربوط به منابع سروری است که آدرس آی پی آن را در دستور بالا قرار داده اید.

فیلتر سازی/مرتب سازی خروجی glances

برای اینکه خروجی دستور glances را به شکل دلخواه مرتب کنید تا درک واضح تری از آمار مربوط به منابع سیستم داشته باشید، می توانید با استفاده از hotkey ها نسبت به استخراج اطلاعات موردنظر خود اقدام کنید.

به عنوان مثال اگر موقع نمایش خروجی، کلید های زیر را فشار دهید، خروجی بر اساس پارامتر موردنظر مرتب می شود:

p – مرتب‌ سازی فرآیندها بر اساس استفاده از پردازنده (CPU).

m – مرتب‌ سازی فرآیندها بر اساس استفاده از حافظه (RAM).

d – مرتب‌ سازی فرآیندها بر اساس I/O دیسک.

i – مرتب‌ سازی فرآیندها بر اساس I/O شبکه.

کلیدهای دیگری هستند که با استفاده از آنها می توانید در مورد نمایش یا عدم نمایش برخی از آمار ها تصمیم بگیرید:

d – نمایش یا مخفی سازی آمار ورودی/خروجی دیسک

n – نمایش یا مخفی سازی آمار شبکه

s – نمایش یا مخفی سازی سنسورها

l – نمایش یا مخفی سازی لاگ ها

w – حذف لاگ های هشدار

این موارد برای سفارشی سازی خروجی استفاده می شوند اما شما می توانید خروجی را بر اساس فرآیندهای خاص فیلتر کنید تا فقط آمار مربوط به آن فرآیندها نمایش داده شود.

به این صورت که باید در صفحه نمایش، کلید اینتر را بزنید و در پنجره باز شده، اسم فرآیند موردنظر را وارد کنید و مجدداً اینتر را فشار دهید.

به این ترتیب می توانید فرآیندهای هم اسم با فرآیند موردنظر را جستجو و نظارت کنید. به عنوان مثل اگر python را وارد کنید، فقط فرآیندهایی که اسم آنها شامل کلمه python است، در خروجی نمایش داده می شوند و سایر فرآیندها از خروجی حذف می شوند. 

 انواع پیام ها در خروجی glances

دستور glances در لینوکس سعی می کند پیام های مناسبی را با کدهای رنگی نشان دهد تا تشخیص آنها برای کاربران راحت تر باشد.

سبز: OK => خوب

آبی: CAREFUL => احتیاط

بنفش کم رنگ: WARNING => هشدار 

قرمز: CRITICA => بحرانی

معیار سنجش برای تعیین وضعیت خروجی، آستانه هایی است که در فایل پیکربندی لحاظ شده اند. وضعیت مصرف منابع سیستم بر اساس میزان نزدیکی خود به هر آستانه مورد سنجش قرار می گیرد.

تریشولدهایی که به طور پیش فرض در فایل پیکربندی glances لحاظ شده اند، به صورت زیر هستند:

careful=50 => اگر استفاده از یک منبع مثل پردازنده به ۵۰ درصد برسد، Glances پیام آبی رنگ احتیاط را به شما نشان می دهد تا آگاهی اولیه ای در این مورد داشته باشید. 

warning=70 => اگر استفاده از یک منبع مثل پردازنده به ۷۰ درصد برسد، Glances پیام بنفش رنگ هشدار را به شما نشان می دهد. این به معنی نزدیک شدن به حد بالا است و شما با دیدن آن باید توجه بیشتری به منابع موردنظر داشته باشید.

critical=90 => اگر استفاده از یک منبع مثل پردازنده به ۹۰ درصد برسد، Glances پیام قرمز رنگ بحرانی را به شما نشان می دهد تا متوجه شوید که مصرف منابع بسیار بالا است و این می تواند باعث کندی، کرش یا ناپایداری سیستم شما شود.

البته، شما مطابق با نیاز خود می توانید این تریشولدها را تغییر دهید. با تنظیم صحیح این آستانه ها می توانید از بروز مشکلات جدی در سیستم خود جلوگیری کنید و عملکرد آن را ارتقا دهید.

برای این کار باید فایل پیکربندی Glances را با ویرایشگر دلخواه خود باز کنید و مقادیر تریشولدها را به شکل دلخواه تغییر دهید:

nano /etc/glances/glances.conf

البته به غیر از تریشولدها، متغیرهای دیگری مثل تعداد فرآیندهای قابل نمایش وجود دارند که می توانید آن ها را هم مطابق با نیاز خود تغییر دهید.

اگر موقع مانیتور سیستم خود با glances نیاز به دسترسی به آپشن ها و کلیدهای آن داشتید، می توانید کلید h را فشار دهید تا منوی مربوط به glances را ببینید.

نحوه خروج از صفحه glances در ترمینال

اگر بررسی های لازم را انجام داده اید و حالا می خواهید این خروجی را ببندید و مجدداً به خط فرمان ترمینال دسترسی پیدا کنید می توانید از ۳ دکمه زیر استفاده کنید:

– CTRL + C

– q

– Esc

سخن آخر

Glances یک ابزار کاربردی برای مانیتور منابع سیستم است که حس یک ورژن توسعه یافته از دستورات top و htop را می دهد. با این ابزار می توانید معیارهای مختلف مربوط به به منابع سیستم را به صورت realtime مانیتور کنید و با استفاده از آپشن های آن هم، خروجی را مطابق با نیاز خود سفارشی سازی کنید.