آموزش دستور dir در لینوکس با مثال های مبتدی و پیشرفته

دستور dir در لینوکس برای نمایش محتوای یک دایرکتوری استفاده می شود. شاید فکر کنید که وقتی دستور ls این کار را انجام می دهد، دیگر چه نیازی به دستور dir است؟ دستور dir فرمت متفاوتی دارد و خروجی را در چند ستون و به صورت عمودی لیست می کند که دستور ls برای چاپ خروجی با این فرمت، نیاز به آپشن های اضافی دارد.

دستور dir هدف یکسانی با دستور ls دارد (نمایش محتویات دایرکتوری موردنظر) و با اینکه فرمت خروجی مرتب تر و آپشن های بیشتری دارد ولی به اندازه دستور ls محبوب و شناخته شده نیست.

اگر دوست دارید صاحب یک سرور لینوکس حرفه ای شوید که از بابت اجرای انواع دستورات و برنامه های لینوکسی موردنیاز برای کارهای خود به مشکل نخورید، می توانید به صفحه خرید سرور مجازی لینوکس سر بزنید.

پیش نیازهای استفاده از دستور dir در لینوکس

• سیستم یا سرور مجهز به لینوکس 
• دسترسی به ترمینال

در حالت کلی، اجرای دستور dir در لینوکس به پیش نیاز خاصی نیاز ندارد و هر کاربر با هر امتیازاتی می تواند از آن استفاده کند.

سینتکس دستور dir در لینوکس

سینتکس پایه دستور dir به صورت زیر است:

dir <options> <directory>

directory همان دایرکتوری است که قصد بررسی محتویات آن را دارید و با options هم می توانید رفتار دستور dir را به شکل دلخواه تنظیم کنید.

آپشن های اصلی دستور dir

آپشن های دستور dir در این جدول کوتاه خلاصه نمی شود و برای آشنایی با تمام آپشن ها می توانید از دو دستور زیر کمک بگیرید:

man dir

dir --help

مثال های کاربردی از دستور dir در لینوکس

برای شروع استفاده از دستور dir، ابتدا باید ترمینال را باز کنید و با دستور cd در مسیر دایرکتوری موردنظر قرار بگیرید.

سپس مثال های زیر را یکی یکی امتحان کنید تا هدف و رفتار این دستور به طور کامل برایتان مشخص شود:

نمایش محتویات دایرکتوری به حالت پیش فرض

ساده ترین حالت اجرای دستور dir، اجرای آن بدون آپشن است که تمام محتویات دایرکتوری فعلی را به ترتیب حروف الفبا و به صورت چند ستونی به شما نمایش می دهد.

dir

حالا اگر می خواهید مسیر دایرکتوری موردنظر را هم در دستور dir لحاظ کنید، کافیست آدرس آن را در دستور لحاظ کنید:

dir /home/user/Documents

نمایش محتویات دایرکتوری به صورت لیست

آپشن l، فرمت پیش فرض دستور dir را تغییر می دهد و به جای نمایش ستونی محتویات، تمام آیتم های موجود در دایرکتوری موردنظر را به صورت لیست تک خطی نمایش می دهد.

dir -l

ترتیب بندی فایل ها بر اساس اندازه

اگر می خواهید سایز فایل ها را هم همراه سایر جزئیات فایل ها مشاهده کنید، می توانید از آپشن s استفاده کنید که البته برای اینکه فرمت اندازه فایل ها برای شما قابل خواندن باشد، بهتر است آپشن h را هم به آن اضافه کنید:

dir -shl

* ستون اول، سایز فایل ها را نشان می دهد.

در صورت تمایل به مرتب سازی محتویات دایرکتوری بر اساس اندازه، باید از آپشن S (بزرگ) استفاده کنید:

dir -shlS

نمایش لیست زیر دایرکتوری های موجود در دایرکتوری موردنظر قبل از فایل ها

اگر می خواهید دایرکتوری های موجود در مسیر موردنظر را قبل از فایل ها ببینید، کافیست آپشن group-directories-first را هم به دستور اضافه کنید:

dir -l --group-directories-first

البته آپشن d هم صرفاً فقط برای نمایش دایرکتوری های موجود در مسیر موردنظر استفاده می شود که در صورت تمایل می توانید از آن هم استفاده کنید:

dir -d

نمایش اسم سازنده فایل ها

برای این کار باید از آپشن author استفاده کنید، منتها این آپشن زمانی قابل استفاده است که محتویات را با استفاده از آپشن l لیست کنید:

dir -l --author

نمایش محتویات دایرکتوری با فرمت رنگی

بر خلاف ls، دستور dir به صورت پیش فرض بدون رنگ است ولی اگر می خواهید خروجی آن را به صورت رنگی ببینید، باید آپشن color را به آن اضافه کنید:

dir --color

این آپشن برای زمانی مفید است که می خواهید فایل یا فولدرها را بر اساس رنگ آنها تشخیص دهید.

در حالت کلی، موقع استفاده از این آپشن، محتویات را با رنگ های زیر خواهید دید:

سبز: فایل های عادی

آبی: دایرکتوری ها

فیروزه ای: لینک های نمادین

قرمز: لینک های شکسته

زرد: فایل های مربوط به دستگاه ها

تعیین فرمت نمایش خروجی دستور dir

دستور dir از فرمت های متنوعی پشتیبانی می کند که بر حسب نیاز خود می توانید گزینه دلخواه را انتخاب کنید و برای این کار کافیست آپشن format را در دستور لحاظ کنید.

dir --format=format_name

البته هر کدام از فرمت ها، آپشن های خاص خود را دارند که می توانید بدون نیاز به آپشن format در دستور لحاظ کنید.

انواع فرمت dir

horizontal – نمایش محتویات به صورت افقی

dir --format=horizontal

یا

dir -x

long – نمایش جزئیات بیشتر در مورد فایل ها

dir --format=long

یا

dir -l

single-column – نمایش محتویات به صورت تک ستونی

dir --format=single-column

یا

dir -1

verbose – نمایش جزئیات بیشتر در مورد فایل ها

dir --format=verbose

یا

dir -l

commas – جداسازی محتویات با استفاده از کاما

dir --format=commas

یا

dir -m

مرتب سازی خروجی dir بر اساس یک پارامتر خاص

اگر می خواهید خروجی را بر اساس پارامترهایی مثل زمان و اندازه مرتب کنید، می توانید از آپشن sort استفاده کنید.

dir --sort=PARAMETER

حالا این شما هستید که می توانید از آپشن خاص هر کدام از پارامترها استفاده کنید یا اینکه اسم پارامتر را برای آپشن sort لحاظ کنید.

اندازه – size

dir --sort=size

یا

dir -S

زمان – time

dir --sort=time

یا

dir -t

پسوند – extension

dir --sort=extension

یا

dir -X

شماره نسخه – version

dir --sort=version

یا

dir -v

عدم نمایش یک سری فایل های خاص در خروجی

اگر الگوی خاصی را در نظر دارید و نمی خواهید محتویات مطابق با آن الگو را در خروجی دستور dir ببینید، کافیست از آپشن hide یا ignore استفاده کنید.

dir --hide=PATTERN

یا

dir --ignore=PATTERN

باید الگوی موردنظر را جایگزین PATTERN کنید.

مثال) پنهان سازی فایل های حاوی پسوند exe.

dir --hide=*.exe

نمایش فایل های مخفی

فایل هایی که دارای پیشوند . و .. جزو فایل های مخفی هستند که در حالت پیش فرض نمایش داده نمی شوند ولی اگر می خواهید این فایل ها را هم در خروجی دستور dir ببینید، می توانید از آپشن a استفاده کنید.

dir -a

اعمال سمبل های خاص برای محتویات دایرکتوری موردنظر

اگر می خواهید تفکیک محتویات دایرکتوری موردنظر برایتان راحت تر باشد، می توانید آپشن F را در دستور dir لحاظ کنید تا نمادهای خاصی به انتهای آیتم های موجود در دایرکتوری اضافه شود.

dir -F

/ – دایرکتوری

@ – لینک های نمادین

* – فایل اجرایی

= – سوکت

| – FIFO

حالا این شما هستید که باید بر اساس نیازهای خود دست به کار شوید و آپشن های موردنظر خود را در دستور لحاظ کنید تا فرمت خروجی دستور dir را به شکل دلخواه خود دربیاورید و از آن استفاده کنید.

سخن آخر

دستور dir یکی از جایگزین های دستور ls است که برای نمایش محتویات دایرکتوری موردنظر استفاده می شود. در صورت نیاز به تغییر حالت خروجی این دستور می توانید آپشن های موردنظر را به آن اضافه کرده و از خروجی بهره ببرید.