راهنمای مرحله ای نصب vnStat در اوبونتو و نحوه استفاده از آن
vnStat یک ابزار مانیتور شبکه متن باز است که با استفاده از آن می توانید حتی بدون نیاز به مجوز روت، ترافیک تمام رابط های سیستم یا سرور لینوکس را کنترل کنید و گزارشات مربوط به آن را ثبت کنید.
برای نصب vnStat در اوبونتو می توانید از مدیر بسته apt یا پکیج snap آن استفاده کنید. بعد از نصب هم باید یک سری مراحل پیکربندی مثل تغییر اسم رابط شبکه، تنظیم فرمت خروجی و همچنین، فعال سازی و اجرای سرویس vnStat را انجام دهید.
پیش نیازهای راه اندازی vnStat در اوبونتو
- سیستم یا سرور لینوکس اوبونتو ۱۶.۰۴ به بعد
- دسترسی به ترمینال
- دسترسی به کاربر روت یا غیرروت دارای امتیازات sudo
* برای خرید سرور مجازی لینوکس حرفه ای با امکانات و پیش نیازهای لازم جهت مانیتور دقیق شبکه می توانید به صفحه خرید سرور مجازی لینوکس مراجعه کنید.
نصب vnStat در اوبونتو با apt
- ابتدا ریپازیتوری پیش فرض سیستم را آپدیت کنید:
sudo apt update
sudo apt upgrade- دستور نصب vnStat را اجرا کنید:
sudo apt install vnstatبعد از اتمام پروسه نصب، برای اطمینان از نصب موفقیت آمیز vnStat دستور زیر را اجرا کنید:
vnstat -vاگر همه چیز درست پیش رفته باشد، دستور بالا شماره نسخه vnstat را به شما نشان می دهد.
نصب vnStat در ubuntu با snap
اگر به هر دلیلی نمی خواهید یا نمی توانید از روش بالا استفاده کنید، می توانید با استفاده از ابزار snap، پکیج اسنپ مربوط به vnStat را همراه با تمام وابستگی های آن نصب کنید:
در صورتی که قبلاً ابزار snap را در سیستم خود نصب نکرده اید، ابتدا این ابزار را با دستور زیر نصب کنید:
sudo apt update
sudo apt install snapdسپس دستور نصب vnStat را اجرا کنید:
sudo snap install vnstatاکنون که پروسه نصب vnStat را با موفقیت پشت سر گذاشتید، نوبت به اجرای مراحل راه اندازی آن می رسد.
فعال سازی سرویس vnstat
ابتدا با دستور زیر، سرویس مربوط به vnStat را اجرا کنید:
sudo systemctl start vnstatبا دستور زیر هم vnstat را فعال کنید تا با هر بار بوت سیستم، این سرویس هم به طور خودکار اجرا شود:
sudo systemctl enable vnstatاگر بعداً نیاز به توقف سرویس vnstat داشتید، می توانید از دستور زیر استفاده کنید:
sudo systemctl stop vnstatهمچنین، با دستورات زیر هم می توانید این سرویس را ریستارت کنید:
sudo systemctl restart vnstat
یا
sudo systemctl reload vnstatمخصوصاً اگر اخیرا در فایل پیکربندی vnstat تغییرات جدیدی ایجاد کنید، حتماً باید سرویس vnstat را ریستارت کنید تا این تغییرات اعمال شوند.
در نهایت، برای بررسی وضعیت سرویس vnstat هم می توانید از دستور زیر کمک بگیرید:
sudo systemctl status vnstat
شروع استفاده از vnstat برای مانیتور شبکه
بعد از اینکه عملیات نصب و فعال سازی سرویس vnstat را پشت سر گذاشتید، باید مدتی منتظر بمانید تا آمار ترافیک شبکه جمع آوری شود.
سپس، می توانید با دستور vnstat (بدون پارامتر)، تمام داده های مربوط به رابط های شبکه را مشاهده کنید:
vnstat
اما این دستور پارامترهای زیادی دارد که با استفاده از آنها می توانید رفتار Vnstat را تنظیم کنید:
نمایش ترافیک به صورت ۵ دقیقه ای
vnstat -5
نمایش ترافیک به صورت ساعتی
vnstat -h
نمایش ترافیک به صورت روزانه، ماهانه و سالانه
vnstat -d
vnstat -m
vnstat -yنمایش آمار ترافیک به صورت real time
vnstat -l* برای متوقف سازی نمایش real time ترافیک، کافیست کلید Ctrl + c را فشار دهید.
نمایش آمار مربوط به یک رابط شبکه خاص
vnstat -i ens18
نمایش ترافیک مربوط به چند رابط شبکه
vnstat -i eth0+eth1+eth3نمایش آمار ۱۰ روز برتر (از لحاظ مصرف پهنای باند – ترافیک بالا)
vnstat -t
نمایش آمار رابط فعلی به صورت real time
vnstat -trتغییر فرمت نمایش خروجی به xml یا json
vnstat -i eth0 --xml
یا
vnstat -i eth0 --jsonذخیره آمار رابط موردنظر در یک فایل xml یا json
vnstat --xml -i wlo1 >output.xml
یا
vnstat --json -i wlo1 >output.jsonذخیره خروجی دستور vnstat در یک فایل png
vnstati -s -i eth0 -o /tmp/vnstat.pngحذف داده های مربوط به یک رابط شبکه از دیتابیس vnstat
vnstat -i eth1 --removeآشنایی با پارامترهای بیشتر vnstat
vnstat --helpپیکربندی vnstat در اوبونتو
اگر بعد از کار کردن با این ابزار نیاز دارید که یک سری تغییرات در فایل پیکربندی ایجاد کنید، این بخش مناسب شماست.
ابتدا باید فایل پیکربندی vnstat را با ویرایشگر دلخواه خود باز کنید:
sudo nano /etc/vnstat.confسپس، خطوط آن را بررسی کرده و تغییرات موردنظر را در این فایل اعمال کنید.
تغییر رابط شبکه پیش فرض
Interface "enp0s31f6"
تغییر واحد نمایش داده های ترافیک
Units KBتغییر قالب نمایش خروجی به csv
OutputFormat csvسفارشی سازی فرمت تاریخ در خروجی
DayFormat "%Y-%m-%d"
MonthFormat "%Y-%m"
TopFormat "%Y-%m-%d"تنظیم فواصل زمانی نمایش ترافیک
5MinuteHours 48
HourlyDays 4
DailyDays 62
MonthlyMonths 25
YearlyYears -15MinuteHours – حداکثر تعداد ساعت برای نمایش داده های ۵ دقیقه ای
(مثال: مقدار ۴۸ باعث می شود که vnstat فقط داده های ۵ دقیقه ای مربوط به ۴۸ ساعت اخیر را ذخیره کند.)
HourlyDays – حداکثر تعداد روز برای نمایش داده های ساعتی
(مثال: مقدار ۴ باعث می شود که vnstat فقط داده های یک ساعته مربوط به ۴ روز گذشته را ذخیره کند.)
DailyDays – حداکثر تعداد روز برای نمایش داده های روزانه
(مثال: مقدار ۶۲ باعث می شود که vnstat فقط داده های روزانه مربوط به ۶۲ روز گذشته را ذخیره کند.)
MonthlyMonths – حداکثر تعداد ماه برای نمایش داده های ماهانه
(مثال: مقدار ۲۵ باعث می شود که vnstat فقط داده های ماهانه مربوط به ۲۵ ماه گذشته را ذخیره کند.)
YearlyYears – حداکثر تعداد سال برای نمایش داده های سالانه
(مثال: مقدار 1- باعث می شود که vnstat داده های سالانه را به طور نامحدود ذخیره کند.)
فعال سازی گزارش روزانه ترافیک شبکه
DailyReport yes Details yesتغییر مسیر ذخیره سازی داده های vnstat
DataDir /var/log/vnstatبرای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پیکربندی فایل vnstat می توانید به صفحه man آن مراجعه کنید:
man vnstat* بعد از اعمال هر گونه تغییر در فایل پیکربندی، ریستارت سرویس vnstat را فراموش نکنید.
sudo systemctl restart vnstat
یا
sudo systemctl reload vnstatحذف ابزار vnstat از اوبونتو
اگر بعد از یک مدت کار کردن با vnstat، به این نتیجه رسیدید که آن را از سیستم خود حذف کنید، می توانید از دستور حذف آن استفاده کنید.
اگر vnstat را با apt نصب کرده اید، دستور زیر vnstat و تمام وابستگی های آن را حذف می کند:
sudo apt remove --autoremove vnstatاگر برای نصب vnstat از snap استفاده کرده اید، برای حذف آن می توانید از دستور زیر استفاده کنید:
sudo snap remove vnstat* برنامه ای که با snap نصب شده است با apt قابل حذف نیست و همین طور برعکس.
اما شاید قبل از اجرای دستور حذف vnstat بهتر است نگاهی هم به برتری های آن بیاندازید:
ویژگی های برجسته vnstat
- مصرف حافظه و CPU کم
- عدم نیاز به مجوز روت یا sudo
- ماندگاری داده ها بعد از هر بار ریستارت
- ارائه فرمت مختلف برای نمایش آمار ترافیک شبکه
- امکان زمان بندی آمار به صورت ۵ دقیقه ای، ساعتی، روزانه، ماهانه و سالانه
- امکان نظارت چند رابط به طور همزمان
- امکان سفارشی سازی رفتار vnstat در مانیتور ترافیک
- امکان تولید خروجی گرافیکی با فرمت png
- …
سخن آخر
با vnstat می توانید ترافیک رابط های شبکه سیستم لینوکس خود را به شکل دلخواه نظارت کنید و از داده های مربوط به آن را برای خطایابی شبکه و ارتقا عملکرد آنها استفاده کنید.
